Co to jest terapia genowa w przypadku niedokrwistości sierpowatej?

Terapia genowa jest ekscytującą terapią, która jest obecnie badana w leczeniu anemii sierpowatej. Leczenie jest obecnie dostępne tylko w ramach badań klinicznych. Naukowcy są obecnie optymistycznie nastawieni, że terapia genowa skutecznie wyleczy chorobę.

Przegląd niedokrwistości sierpowatej

Anemia sierpowata jest dziedzicznym schorzeniem wynikającym z mutacji genetycznej. Mutacja powoduje zmianę sposobu, w jaki powstaje określone białko, hemoglobina. Hemoglobina jest tym, co tworzy czerwone krwinki, komórki transportujące tlen w organizmie.

Z powodu mutacji czerwone krwinki u osób z tą chorobą przybierają nieprawidłowy, „sierpiowaty” kształt. Komórki są kruche i podatne na rozpad. Może to powodować anemię (zmniejszoną liczbę funkcjonujących czerwonych krwinek), powodując objawy takie jak zmęczenie i bladość skóry.

Te nieprawidłowo ukształtowane czerwone krwinki mają również tendencję do tworzenia skrzepów krwi, które blokują naczynia krwionośne. Może to powodować problemy, takie jak:

• Epizody silnego bólu
• Niewydolność nerek
• Zachamowany wzrost
• Podwyższone ciśnienie krwi
• Problemy z płucami
• Uderzenia

Te powikłania mogą być poważne i zagrażać życiu. Nic dziwnego, że choroba ma również ogromne żniwo emocjonalne. Częściej występuje u osób z pochodzeniem z Afryki, Azji Południowej, Bliskiego Wschodu i Morza Śródziemnego. Na całym świecie co roku rodzi się ponad 300 000 niemowląt z tą chorobą.

Czym są badania kliniczne?

Badania kliniczne to etap badań medycznych służący udowodnieniu, że leczenie jest bezpieczne i skuteczne u osób z tą chorobą. Naukowcy chcą mieć pewność, że leczenie wiąże się z uzasadnionym ryzykiem i jest skuteczne, zanim stanie się dostępne dla ogółu społeczeństwa.

Oznacza to, że pełne ryzyko i korzyści leczenia nie zostały ocenione u dużej liczby osób.

Osoby, które biorą udział w badaniu klinicznym, są zazwyczaj losowo przydzielane do leczenia będącego przedmiotem badania lub do grupy „kontrolnej”, która nie otrzymuje tego leczenia. Często randomizowane badania kliniczne są „zaślepione”, tak aby ani pacjent, ani jego pracownicy służby zdrowia nie wiedzieli, w której grupie badawczej się znajdują. Wszelkie skutki uboczne są również dokładnie odnotowywane, a jeśli badanie wydaje się niebezpieczne, jest wcześnie przerywane. Jednak nie każdy kwalifikuje się do udziału w takich badaniach i może być konieczne leczenie w wysokospecjalistycznym ośrodku medycznym, aby zostać włączonym.

Obecnie terapie genowe przechodzą próby kliniczne w Stanach Zjednoczonych, a niektórzy mogą nadal szukać osób do przyłączenia się. Nie wahaj się przedyskutować tego z lekarzem, jeśli Cię to interesuje. Uczestnictwo w badaniu klinicznym, zanim leczenie zostanie przebadane na dużej liczbie osób, wiąże się z ryzykiem, ale także z potencjalnymi korzyściami.

Aby uzyskać najbardziej aktualne informacje na temat badań klinicznych dla osób z niedokrwistością sierpowatokrwinkową, sprawdź bazę danych badań klinicznych National Institutes of Health i wyszukaj „terapia genowa” i „niedokrwistość sierpowatokrwinkowa”.

Aktualne zabiegi

Przeszczep szpiku kostnego

Obecnie jedynym sposobem leczenia anemii sierpowatej jest przeszczep szpiku kostnego. Osoba z anemią sierpowatą jest narażona na chemioterapię. To niszczy komórki macierzyste obecne w szpiku kostnym, komórki, które później stają się czerwonymi krwinkami (i innymi rodzajami komórek krwi). Następnie przeszczepia się im komórki macierzyste, które ktoś inny oddał w ramach dawstwa szpiku kostnego.

Ta procedura wiąże się z poważnymi zagrożeniami, takimi jak infekcja. Jeśli jednak dawcą jest rodzeństwo z odpowiednim dopasowaniem szpiku kostnego (zwanym również dopasowaniem HLA), przeszczepy skutecznie leczą chorobę w około 85% przypadków. Ale tylko w około 25% przypadków rodzeństwo będzie pasowało do HLA.

Rzadko dopasowany dawca może być dostępny od kogoś, kto nie jest krewnym. Mniej niż 20% pacjentów z anemią sierpowatą ma odpowiedniego dawcę dostępnego do przeszczepu szpiku kostnego.

Hydroksymocznik

Najczęściej stosowaną metodą leczenia anemii sierpowatej jest hydroksymocznik. Pomaga organizmowi w dalszym wytwarzaniu innej formy hemoglobiny, na którą nie ma wpływu niedokrwistość sierpowatokrwinkowa (zwana hemoglobiną płodową). Oprócz przeszczepu szpiku kostnego, hydroksymocznik był jedynym dostępnym leczeniem, które wpływa na samą chorobę. Nowy lek, voxelotor, zatwierdzony przez FDA w listopadzie 2019 r., zmniejsza prawdopodobieństwo wiązania się komórek sierpowatych (tzw. polimeryzacja).

Inne dostępne metody leczenia mogą pomóc w zmniejszeniu powikłań choroby, ale nie wpływają na samą chorobę.

Osoby przyjmujące hydroksymocznik muszą regularnie monitorować morfologię krwi. Wydaje się, że hydroksymocznik również nie działa dobrze u niektórych pacjentów.

Jak działa terapia genowa komórek sierpowatych

Ideą terapii genowej z komórek sierpowatych jest to, że osoba otrzyma jakiś rodzaj genu, który umożliwi normalne funkcjonowanie jej czerwonych krwinek. Teoretycznie pozwoliłoby to wyleczyć chorobę. To wymaga kilku kroków.

Usuwanie komórek macierzystych

Po pierwsze, z chorej osoby usunięto część własnych komórek macierzystych. W zależności od dokładnej procedury może to obejmować pobranie komórek macierzystych ze szpiku kostnego lub z krwi krążącej. Komórki macierzyste to komórki, które później dojrzewają, aby stać się czerwonymi krwinkami. W przeciwieństwie do przeszczepu szpiku kostnego, dzięki tej terapii genowej osoba dotknięta chorobą otrzymuje własne leczone komórki macierzyste.

Wstawienie nowego genu

Naukowcy wprowadziliby następnie materiał genetyczny do tych komórek macierzystych w laboratorium. Naukowcy przebadali kilka różnych genów, na które można celować. Na przykład w jednym modelu badacz umieściłby „dobrą wersję” dotkniętego chorobą genu hemoglobiny. W innym modelu naukowcy wstawiają gen, który utrzymuje produkcję hemoglobiny płodowej.

W obu przypadkach część wirusa zwana wektorem jest wykorzystywana do wstawiania nowego genu do komórek macierzystych. Słyszenie, że naukowcy wykorzystują część wirusa, może być dla niektórych przerażające. Ale wektor jest starannie przygotowany, więc nie ma możliwości wywołania jakiejkolwiek choroby. Naukowcy po prostu używają tych części wirusów, ponieważ potrafią już skutecznie wstawić nowy gen do DNA danej osoby.

W obu przypadkach nowe komórki macierzyste powinny być w stanie wytwarzać czerwone krwinki, które funkcjonują normalnie.

Chemoterapia

Tymczasem osoba z anemią sierpowatą otrzymuje kilka dni chemioterapii. Może to być intensywne, ponieważ osłabia układ odpornościowy danej osoby i może powodować inne skutki uboczne. Chodzi o to, aby zabić jak najwięcej pozostałych dotkniętych komórek macierzystych.

Infuzja własnych komórek macierzystych pacjenta z nowym genem

Następnie pacjent otrzymywałby infuzję własnych komórek macierzystych, tych, które mają teraz nową insercję genetyczną. Chodzi o to, że większość komórek macierzystych pacjenta będzie teraz wytwarzać czerwone krwinki, które nie sierpują. Idealnie wyleczyłoby to objawy choroby.

Zalety terapii genowej

Główną zaletą terapii genowej jest to, że jest potencjalnie leczniczym leczeniem, takim jak przeszczep szpiku kostnego. Po terapii nie byłoby już ryzyka kryzysów zdrowotnych spowodowanych niedokrwistością sierpowatokrwinkową.

Ponadto niektóre osoby, które otrzymują przeszczepy komórek macierzystych, muszą przez resztę życia przyjmować leki immunosupresyjne, co może mieć poważne skutki uboczne. Osoby otrzymujące samodzielnie leczone komórki macierzyste nie powinny tego robić.

Zagrożenia

Jednym z głównych celów tych badań jest uzyskanie pełniejszego pojęcia o zagrożeniach lub skutkach ubocznych, które mogą pojawić się podczas leczenia.

Jeśli trwające badania kliniczne wykażą, że ryzyko jest zbyt duże, leczenie nie zostanie dopuszczone do użytku ogólnego. Jednak nawet jeśli obecne badania kliniczne nie zakończą się sukcesem, inny specyficzny rodzaj terapii genowej w przypadku anemii sierpowatej może ostatecznie zostać zatwierdzony.

Jednak ogólnie istnieje ryzyko, że terapia genowa może zwiększyć ryzyko zachorowania na raka. W przeszłości inne terapie genowe różnych schorzeń wykazywały takie ryzyko, jak również ryzyko szeregu innych toksycznych skutków ubocznych. Nie zaobserwowano ich w konkretnych obecnie badanych terapiach terapii genowej w przypadku anemii sierpowatej. Ponieważ technika ta jest stosunkowo nowa, niektóre zagrożenia mogą nie być łatwe do przewidzenia.

Ponadto wiele osób jest zaniepokojonych chemioterapią niezbędną do terapii genowej w przypadku anemii sierpowatej. Może to powodować szereg różnych skutków ubocznych, takich jak obniżona odporność (prowadząca do infekcji), wypadanie włosów i niepłodność. Jednak chemioterapia jest również elementem przeszczepu szpiku kostnego.

Podejście do terapii genowej wydawało się dobre, gdy naukowcy wypróbowali je na mysich modelach komórek sierpowatych. Kilka osób również przeszło pomyślnie takie leczenie.

Potencjalne koszty

Jednym z potencjalnych minusów tego zabiegu jest koszt. Szacuje się, że pełne leczenie może kosztować od 500 000 do 700 000 USD rozłożone na kilka lat. Jednak może to być w sumie mniej kosztowne niż leczenie przewlekłych problemów związanych z chorobą przez kilka dziesięcioleci, nie wspominając o osobistych korzyściach.

Ubezpieczyciele w Stanach Zjednoczonych mogą wahać się przed udzieleniem zgody lekarskiej na to leczenie. Nie jest jasne, ile pacjenci musieliby zapłacić osobiście.

Terapia genowa anemii sierpowatej jest wciąż we wczesnym stadium, ale jest nadzieja, że ​​w końcu odniesie sukces. Jeśli jesteś podekscytowany tym pomysłem, nie wahaj się skontaktować się z lekarzem, aby sprawdzić, czy możesz zostać włączony do wczesnych badań. Lub możesz po prostu zacząć myśleć o możliwościach i zobaczyć, jak postępują badania. W międzyczasie najlepiej nie zaniedbywać swojego zdrowia — bardzo ważne jest, aby osoby z niedokrwistością sierpowatą otrzymywały codzienne leczenie, a także częste kontrole stanu zdrowia.

Ważne jest również, aby jak najszybciej rozpocząć leczenie w przypadku jakichkolwiek komplikacji. Wczesna interwencja jest kluczem do radzenia sobie z chorobą i zarządzania nią.