Jak leczy się zaburzenia związane z restrykcyjnym przyjmowaniem pokarmu (ARFID)?

Zaburzenie polegające na unikaniu restrykcyjnego przyjmowania pokarmu (ARFID) to zaburzenie odżywiania, w którym dana osoba ogranicza ilość i/lub rodzaj spożywanych pokarmów. W przeciwieństwie do innych zaburzeń odżywiania, takich jak jadłowstręt psychiczny, osoba z ARFID nie ogranicza swojej diety, ponieważ chce zmienić wygląd swojego ciała lub wagę.

Osoba z ARFID może ograniczyć swoją dietę z kilku innych powodów, w tym z powodu braku zainteresowania jedzeniem, lęku przed awersyjnymi konsekwencjami (np. zadławienia lub wymiotów) lub wrażliwości sensorycznej.

ARFID może poważnie wpłynąć na zdrowie fizyczne i psychiczne danej osoby. Zaburzenia odżywiania mogą prowadzić do powikłań medycznych, takich jak utrata masy ciała oraz opóźnienia we wzroście i rozwoju. Osoby z ARFID mogą również doświadczyć konsekwencji niedożywienia, takich jak wolne tętno, utrata miesiączki i zaburzenia równowagi elektrolitowej.

Nie ma standardowego leczenia ARFID, ponieważ jest to stosunkowo nowa diagnoza. Chociaż istnieje obszerna literatura na temat leczenia zaburzeń żywienia u dzieci, nie ma randomizowanych kontrolowanych badań oceniających skuteczność leczenia ARFID u młodzieży i dorosłych.

Klinicyści, którzy mają pacjentów z ARFID, polegają na swoim doświadczeniu klinicznym i osądzie, a także na ograniczonych dostępnych badaniach.

Oto przegląd niektórych dostępnych opcji leczenia ARFID.

Leki na receptę

Leki na receptę zwykle nie są leczeniem pierwszego rzutu w przypadku ARFID. Obecnie nie ma randomizowanych kontrolowanych badań, które wspierałyby stosowanie jakichkolwiek leków na receptę w leczeniu ARFID, i żadne leki nie zostały zatwierdzone przez Food and Drug Administration (FDA) do leczenia tego zaburzenia.

Jednak w oparciu o swoje doświadczenie i przegląd dostępnych badań klinicyści mogą zdecydować się na przepisanie leku poza wskazaniami rejestracyjnymi pacjentowi z ARFID.

Leki, które są czasami przepisywane poza wskazaniami rejestracyjnymi dla ARFID obejmują:

• Cyproheptadyna: jest to lek przeciwhistaminowy, który może stymulować apetyt. Może być pomocny dla niemowląt i małych dzieci z ARFID, które straciły zainteresowanie jedzeniem i mają niedowagę.

• Mirtazapina: ten lek przeciwdepresyjny, znany również jako Remeron, jest czasami stosowany w celu pobudzenia apetytu i ma tendencję do przybierania na wadze. Może pomóc zmniejszyć strach przed posiłkami, ale dowody na poparcie jego stosowania w ARFID ograniczają się do opisów przypadków.

• Lorazepam: Ta benzodiazepina, bardziej znana jako Ativan, jest czasami przepisywana w celu zmniejszenia lęku związanego z jedzeniem.

• Olanzapina: To nietypowy lek przeciwpsychotyczny, znany również jako Zyprexa. Czasami stosuje się go w celu zmniejszenia lęku i sztywności poznawczej wpływających na przekonania żywieniowe danej osoby i może sprzyjać przybieraniu na wadze.

Klinicyści muszą również wziąć pod uwagę inne leki, które dana osoba przyjmuje, zanim zdecydują się przepisać leczenie poza wskazaniami rejestracyjnymi. Wiele osób z ARFID ma inny (współwystępujący) stan zdrowia psychicznego.

Jednym z przykładów współwystępującego stanu, który może mieć osoba z ARFID, jest zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD). Zarówno w badaniach naukowych, jak i w praktyce klinicznej stwierdzono, że leki pobudzające stosowane w leczeniu ADHD hamują apetyt i zaostrzają ARFID. Jeśli dana osoba ma zarówno ARFID, jak i ADHD, jej lekarz będzie musiał odpowiednio dostosować leki.

Leczenie medyczne

Chociaż ARFID jest uważany za stan zdrowia psychicznego, podobnie jak inne zaburzenia odżywiania, może mieć również poważne konsekwencje fizyczne. Leczenie ARFID jest konieczne, aby zapobiec długotrwałym konsekwencjom zdrowotnym utraty wagi i niedożywienia.

Do leczenia ARFID zalecany jest multidyscyplinarny zespół specjalistów z zakresu medycyny i zdrowia psychicznego. Indywidualne podejście do budowania zespołu wspierającego kogoś z ARFID jest konieczne, ale może obejmować:

• Dietetycy
• Gastroenterolodzy
• Lekarze
• Klinicyści zdrowia psychicznego
• Terapeutów zajęciowych
• Patolodzy mowy i języka

Osoby z ciężkim ARFID mogą wymagać hospitalizacji lub udziału w programach stacjonarnych lub programach częściowej hospitalizacji. Ustawienie leczenia będzie zależeć od nasilenia ograniczeń żywieniowych danej osoby, poziomu niedożywienia i utraty wagi. Ponowne karmienie zgłębnikiem (żywienie dojelitowe) jest czasem częścią leczenia danej osoby.

Badanie z 2017 r. wykazało, że ARFID można z powodzeniem leczyć w ramach programu częściowej hospitalizacji, który jest przeznaczony do ogólnych zaburzeń odżywiania. W porównaniu z pacjentami z innymi zaburzeniami odżywiania w tym samym programie częściowej hospitalizacji, pacjenci z ARFID mieli podobną poprawę wagi i dobrego samopoczucia psychicznego, ale w krótszym czasie.

W niektórych przypadkach ograniczenie diety i odmowa jedzenia u pacjentów z ARFID są poważne. W badaniu z 2015 r. porównano wyniki pacjentów z ARFID i pacjentów z jadłowstrętem psychicznym hospitalizowanych z powodu niedoboru składników odżywczych.

Wyniki badania wykazały, że pacjenci z ARFID na ogół wymagali dłuższego pobytu w szpitalu niż pacjenci z anoreksją (osiem dni w porównaniu do pięciu dni) i częściej potrzebowali zgłębnika.

Terapie

Po zaspokojeniu natychmiastowych potrzeb fizycznych osoby i ustabilizowaniu się stanu medycznego, terapia jest często kolejnym krokiem w leczeniu ARFID. Istnieje wiele rodzajów terapii, które można zastosować, a każdy z nich jest oferowany przez różnych klinicystów.

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT)

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) to rodzaj psychoterapii, która jest stosowana w leczeniu szerokiej gamy schorzeń psychicznych, w tym zaburzeń odżywiania. W CBT wyszkolony terapeuta pomaga osobie nauczyć się rozpoznawać zniekształcone wzorce myślenia, zmieniać myśli i ostatecznie zmieniać zachowanie.

Istnieje wiele dowodów potwierdzających skuteczność terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu zaburzeń odżywiania, w tym jadłowstrętu psychicznego, bulimii i zaburzenia z napadami objadania się.

Jednak brakuje wysokiej jakości danych naukowych dotyczących terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu ARFID. Tylko kilka opisów przypadków sugerowało, że CBT może być pomocna dla niektórych osób z tą chorobą.

CBT-AR

CBT-AR to nowa, wyspecjalizowana forma CBT, która jest opracowywana przez zespół Programu Klinicznego i Badawczego Zaburzeń Odżywiania w Massachusetts General Hospital. Obecnie znajduje się w badaniach klinicznych.

Wstępne badania nad CBT-AR, opublikowane w 2020 roku, wykazały, że 70% uczestników, którzy ukończyli rundę CBT-AR, nie kwalifikuje się już do kryteriów diagnostycznych ARFID.

Zgodnie z filozofią „objętość przed różnorodnością”, program obejmuje od 20 do 30 sesji. Dzięki tej metodzie pacjenci są zachęcani do spożywania dużych ilości preferowanych przez nich pokarmów w celu przywrócenia wagi przed wprowadzeniem nowych pokarmów.

Terapia Rodzinna (FBT)

Terapia rodzinna (FBT) to rodzaj terapii behawioralnej powszechnie stosowany w leczeniu zaburzeń odżywiania u dzieci i młodzieży. W FBT wina jest usuwana z pacjenta i rodziny, a zaburzenie odżywiania jest postrzegane jako siła zewnętrzna. Każda osoba w rodzinie pacjenta jest traktowana jako jednostka, która wspólnie zajmuje się zaburzeniami odżywiania pacjenta.

Niewielkie badanie sześciu uczestników z ARFID wykazało, że po leczeniu z monitorowaniem medycznym, lekami i FBT wszyscy uczestnicy osiągnęli swoją docelową wagę. Jednak potrzebne są dalsze badania – w szczególności randomizowane badania kontrolowane – aby określić prawdziwą skuteczność FBT u dzieci z ARFID.

Terapia zajęciowa

Terapeuci zajęciowi przyjmują holistyczne podejście do przywracania zdrowia, dobrego samopoczucia i funkcjonowania poprzez ocenę i techniki opracowane w celu rozwijania lub przywracania znaczących działań lub zawodów.

Terapeuci zajęciowi przeprowadzają pełną ocenę czynników sensorycznych, motorycznych, rozwojowych, środowiskowych, kulturowych i behawioralnych, które mogą wpływać na odżywianie.

Dzieci z ARFID i współwystępującym zaburzeniem przetwarzania sensorycznego, zaburzeniem ze spektrum autyzmu (ASD) lub ADHD mogą pracować z terapeutą zajęciowym w warunkach terapii ambulatoryjnej. Pacjenci z zaburzeniami odżywiania mogą również otrzymywać terapię zajęciową w warunkach stacjonarnych lub stacjonarnych.

Interwencje są zindywidualizowane dla osoby z ARFID, ale mogą obejmować zabawę dotykową w celu promowania akceptacji ustnej, techniki łańcuchów pokarmowych, historie społeczne o samoodżywianiu się i jedzeniu, warunkowanie operacyjne i diety sensoryczne.

Terapia mowy

Logopeda (patolog logopedyczny) to inny rodzaj rehabilitanta, który może być częścią zespołu leczącego ARFID. Logopedzi leczą problemy związane z mową, słyszeniem i połykaniem.

Logopedzi pracują z ludźmi w każdym wieku, stosując różnorodne interwencje. Na przykład, mogą pomóc osobie poczuć się bardziej komfortowo podczas połykania różnych tekstur dzięki technikom takim jak łączenie łańcuchów, łańcuchy pokarmowe i programy żywieniowe, które mają na celu różne konsystencje.

Nie ma standardowego leczenia ARFID, a wysokiej jakości badania dotyczące skuteczności dostępnych opcji są ograniczone. Nie ma konkretnych leków na ARFID, ale klinicyści mogą przepisać niektóre pozarejestracyjne, takie jak leki przeciwdepresyjne lub leki, które pomagają stymulować apetyt, aby pomóc ludziom z tym schorzeniem.

Pierwszym krokiem, jaki podejmie klinicysta, aby pomóc osobie z ARFID, jest ocena jej stanu zdrowia. Jeśli są niedożywione lub mają poważną niedowagę, osoba z ARFID może wymagać hospitalizacji lub udziału w stacjonarnym programie leczenia zaburzeń odżywiania. Może być również konieczna sonda do karmienia, aby pomóc im przybrać na wadze i skorygować niedożywienie.

Gdy osoba z ARFID jest stabilna medycznie, multidyscyplinarny zespół specjalistów z zakresu medycyny i zdrowia psychicznego nadal pomaga jej w radzeniu sobie z chorobą i unikaniu poważnych konsekwencji zdrowotnych.