Przejściowy atak niedokrwienny (TIA): czynniki ryzyka, objawy i leczenie

Objawy TIA są podobne do objawów udaru, ale nie trwają tak długo i nie powodują trwałego uszkodzenia mózgu. TIA należy traktować jako ostrzeżenie o prawdopodobieństwie nadchodzącego udaru.

Przegląd

Co to jest udar?

Udar ma miejsce, gdy dopływ krwi do mózgu zostaje przerwany. Może się to zdarzyć, gdy naczynie krwionośne w mózgu pęknie (udar krwotoczny) lub gdy pojawi się blokada, która odcina dopływ krwi (udar niedokrwienny). Kiedy komórki mózgowe są pozbawione tlenu, umierają.

Co to jest przejściowy atak niedokrwienny (TIA)?

Przejściowy atak niedokrwienny (TIA), czasami nazywany również „mini udarem”, zaczyna się jak udar, ale trwa tylko od kilku minut do 24 godzin. W przeciwieństwie do udaru, TIA nie zabija komórek mózgowych, więc nie ma trwałego uszkodzenia mózgu. Jednak kiedy rozpoczyna się TIA, nie ma sposobu, aby stwierdzić, czy dana osoba ma udar, czy TIA.

Około 240 000 dorosłych w Stanach Zjednoczonych każdego roku doświadcza TIA. Co najmniej kolejne 690.000 dorosłych doświadcza udaru niedokrwiennego. Około 15% wszystkich pacjentów, którzy przeszli udar, miało wcześniej TIA. Pacjenci z TIA są szczególnie narażeni na wystąpienie udaru mózgu w ciągu następnych dni lub tygodni. TIA należy traktować jako sygnały ostrzegawcze przed potencjalnymi przyszłymi udarami.

Jakie są czynniki ryzyka przemijającego ataku niedokrwiennego (TIA) lub udaru mózgu?

Niektórych czynników nie można modyfikować (np. wiek), a innych (palenie). Ryzyko TIA i udaru mózgu obejmuje:

Starszy wiek. Ryzyko udaru podwaja się z każdą dekadą po 55 roku życia, zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.
Historia udaru w rodzinie
Płeć męska. Mężczyźni mają większe ryzyko TIA; kobiety mają wyższe ryzyko udaru mózgu.
Rasa lub pochodzenie etniczne. Afroamerykanie i osoby pochodzenia latynoskiego są bardziej narażone na TIA i udar niż ludzie rasy białej (białej).
Wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie)
Brak aktywności fizycznej
Cukrzyca
Choroba serca
Migotanie przedsionków
Palenie (zarówno tytoń, jak i marihuana)
Wysoki poziom cholesterolu we krwi
Narkomania
Otyłość

Objawy i przyczyny

Jakie są objawy przejściowego ataku niedokrwiennego (TIA) lub udaru?

Objawy przemijającego napadu niedokrwiennego (TIA) i udaru nie różnią się. Objawy zwykle pojawiają się nagle i mogą obejmować:

Trudność widzenia z jednego lub obu oczu
Drętwienie lub osłabienie twarzy, ramion lub nóg, zwłaszcza po jednej stronie
Silny ból głowy
Trudności z chodzeniem
Zawroty głowy, utrata koordynacji i równowagi
Trudności w mówieniu lub rozumieniu słów

W przypadku wystąpienia objawów udaru mózgu lub TIA bardzo ważne jest, aby udać się na izbę przyjęć w celu uzyskania natychmiastowej pomocy medycznej, nawet jeśli objawy ustąpią!

Diagnoza i testy

Jak diagnozuje się przemijające ataki niedokrwienne?

Pacjenci, u których wystąpi TIA, powinni zostać zbadani przez lekarzy od razu. Ocena obejmuje badanie lekarskie i testy diagnostyczne. Lekarz przeprowadzi kilka prostych, szybkich kontroli, aby sprawdzić wzrok, siłę mięśni oraz zdolność myślenia i mówienia. Badanie diagnostyczne składa się z tomogramu komputerowego (CT) lub rezonansu magnetycznego (MRI) mózgu i tętnic szyjnych w celu ustalenia możliwej przyczyny TIA. Inne testy obejmują elektrokardiogram (EKG) serca, tętno, temperaturę ciała, badanie snu (w poszukiwaniu bezdechu sennego) i badanie krwi (w poszukiwaniu czynników ryzyka udaru – patrz powyżej – które można leczyć).

Zarządzanie i leczenie

Leczenie ostrego udaru mózgu

Jak leczy się przemijające ataki niedokrwienne?

Ponieważ przejściowe napady niedokrwienne (TIA) są uważane za „mini udary”, ogólne podejście do leczenia i zapobiegania TIA jest takie samo, jak stosowane w leczeniu i zapobieganiu udarom.

Leczenie farmakologiczne oparte na określonych ustaleniach medycznych obejmuje:

Jeśli Twój niedawny udar lub TIA (w ciągu 30 dni) były spowodowane poważnym zwężeniem głównej tętnicy w mózgu, Twój lekarz może zalecić Ci przyjmowanie aspiryny i klopidogrelu (Plavix®) przez 90 dni.
Jeśli masz nieregularne bicie serca (migotanie przedsionków), lekarz może zalecić leczenie lekiem przeciwzakrzepowym, takim jak warfaryna (Coumadin®), apiksaban (Eliquis®), rywaroksaban (Xarelto®) lub dabigatran (Pradaxa®).

Jeśli w tętnicach szyjnych – tętnicy, która dostarcza krew do mózgu – znajduje się miażdżyca (złogi tłuszczu/płytki nazębne), może być zalecana operacja tętnic szyjnych. Może być zalecane jedno z dwóch podejść chirurgicznych:

Endarterektomia tętnicy szyjnej — chirurgiczne usunięcie blaszki miażdżycowej w obrębie tętnicy szyjnej.
Angioplastyka i stentowanie tętnic szyjnych — mniej inwazyjne alternatywne leczenie odpowiednie dla niektórych pacjentów z niedrożnością tętnicy szyjnej. Zabieg polega na spłaszczeniu nagromadzonej blaszki tłuszczowej lub zablokowaniu ścian tętnic, co następnie umożliwia zwiększony przepływ krwi. Stent (mała, metalowa rurka z siatki) pozostaje na miejscu jako stałe rusztowanie, aby utrzymać tętnicę otwartą.

Zapobieganie

Jak można zmniejszyć ryzyko przyszłych przemijających ataków niedokrwiennych (TIA) lub udaru mózgu?

Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia TIA lub udarów w przyszłości, postępuj zgodnie z poniższymi wskazówkami:

Jeśli palisz, przestań.
Monitoruj ciśnienie krwi i postępuj zgodnie z planem leczenia lekarza, jeśli masz wysokie ciśnienie krwi. Docelowe ciśnienie krwi wynosi mniej niż 140/90 mm Hg dla wszystkich dorosłych, którzy przebyli TIA lub udar. Wybór terapii lekowej zależy od wielu specyficznych uwarunkowań pacjenta.
Monitoruj poziom cholesterolu i postępuj zgodnie z planem leczenia lekarza, jeśli poziom cholesterolu jest wysoki. Docelowy poziom lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) wynosi poniżej 100 mg/dl u pacjentów z udarem miażdżycowym lub TIA i poniżej 70 mg/dl u pacjentów z cukrzycą. Leki statynowe są lekami z wyboru, jeśli zalecane jest leczenie farmakologiczne.
Stosuj dietę w stylu śródziemnomorskim (dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste, ryby, rośliny strączkowe, drób, oliwę z oliwek, orzechy i niskotłuszczowe produkty mleczne). Ogranicz spożycie czerwonego mięsa i słodyczy. Zmniejsz spożycie soli (sodu) do mniej niż 2,4 g dziennie.
Utrzymuj zdrową wagę.
Przestań pić alkohol, chyba że z umiarem (do dwóch drinków dziennie dla mężczyzn i do 1 drinka dziennie dla kobiet niebędących w ciąży).
Ćwiczenie. Zaangażuj się w trzy do czterech, 40-minutowych sesji ćwiczeń aerobowych o nasileniu umiarkowanym do intensywnego tygodniowo. Ćwiczenia od umiarkowanego do intensywnego oznaczają, że aktywność powoduje pocenie się lub zauważalne zwiększenie tętna. Przykłady obejmują szybki spacer lub korzystanie z roweru treningowego.
Noś urządzenie CPAP (stałe dodatnie ciśnienie w drogach oddechowych), jeśli zdiagnozowano u Ciebie bezdech senny i lekarz zalecił korzystanie z tego urządzenia.