Przegląd
Co to jest zator płucny?
Zator płucny to zakrzep krwi w płucu, który pojawia się, gdy zakrzep w innej części ciała (często w nodze lub ramieniu) przemieszcza się przez krwioobieg i zostaje osadzony w naczyniach krwionośnych płuc. Ogranicza to przepływ krwi do płuc, obniża poziom tlenu w płucach i zwiększa ciśnienie krwi w tętnicach płucnych.
Jeśli w żyle powstanie skrzep i tam pozostanie, nazywa się to a zakrzep. Jeśli skrzep oderwie się od ściany żyły i przemieści się do innej części ciała, nazywa się to zator.
Jeśli PE nie są leczone szybko, mogą spowodować uszkodzenie serca lub płuc, a nawet śmierć.
Kto jest zagrożony powstaniem zakrzepu krwi?
Osoby zagrożone rozwojem zakrzepów krwi to te, które:
- Byłeś nieaktywny lub nieruchomy przez długi czas z powodu leżenia w łóżku lub operacji.
- Masz osobistą lub rodzinną historię zaburzeń krzepnięcia krwi, takich jak zakrzepica żył głębokich (DVT) lub zatorowość płucna (PE).
- Masz historię raka lub otrzymujesz chemioterapię.
- Siedź przez dłuższy czas.
Do osób zagrożonych rozwojem zatorowości płucnej należą osoby, które:
- są nieaktywne przez dłuższy czas podczas podróży samochodem, pociągiem lub samolotem.
- Masz historię niewydolności serca lub udaru mózgu.
- Masz nadwagę lub otyłość.
- Niedawno miał uraz lub uszkodzenie żyły, prawdopodobnie po niedawnej operacji, złamaniu lub z powodu żylaków.
- Jesteś w ciąży lub urodziłaś dziecko w ciągu ostatnich 6 tygodni.
- Zażywasz tabletki antykoncepcyjne (doustne środki antykoncepcyjne) lub hormonalną terapię zastępczą.
- Wprowadzenie cewników do żyły centralnej przez ramię lub nogę Jeśli masz którykolwiek z tych czynników ryzyka i miałeś zakrzepy krwi, porozmawiaj ze swoim lekarzem, aby można było podjąć kroki w celu zmniejszenia osobistego ryzyka.
Jak poważna jest zatorowość płucna?
Zator płucny może samoistnie się rozpuścić; rzadko jest śmiertelna, gdy jest właściwie zdiagnozowana i leczona. Jednak nieleczona może być poważna, prowadząc do innych powikłań medycznych, w tym śmierci. Zator płucny może:
- Spowodować uszkodzenie serca.
- Zagrażać życiu, w zależności od wielkości skrzepu.
Objawy i przyczyny
Jakie są objawy zatorowości płucnej?
Objawy zatorowości płucnej różnią się w zależności od ciężkości zakrzepu. Chociaż większość osób z zatorowością płucną doświadcza objawów, niektórzy nie. Pierwszymi objawami są zwykle duszność i bóle w klatce piersiowej, które nasilają się, jeśli się wysilisz. Możesz kaszleć krwawą plwociną. Jeśli masz te objawy, natychmiast skontaktuj się z lekarzem. Zator płucny jest poważny, ale bardzo uleczalny. Szybkie leczenie znacznie zmniejsza ryzyko śmierci.
Objawy mogą obejmować:
- Nagła duszność – niezależnie od tego, czy byłeś aktywny, czy odpoczywałeś.
- Niewyjaśniony ostry ból w klatce piersiowej, ramieniu, ramieniu, szyi lub szczęce. Ból może być również podobny do objawów zawału serca.
- Kaszel z krwawą plwociną (śluzem) lub bez.
- Blada, lepka lub niebieskawa skóra.
- Szybkie bicie serca (puls).
- Nadmierne pocenie.
- W niektórych przypadkach uczucie niepokoju, oszołomienia, omdlenia lub omdlenia.
- Świszczący oddech.
Możliwe jest również wystąpienie zakrzepów krwi i brak jakichkolwiek objawów, więc przedyskutuj swoje czynniki ryzyka z lekarzem.
Jeśli masz jakiekolwiek objawy zatorowości płucnej, natychmiast wezwij pomoc medyczną.
Co powoduje zatorowość płucną?
Może wystąpić zator płucny:
- Kiedy krew gromadzi się (lub „kaleje”) w określonej części ciała (zwykle na ręce lub nodze). Gromadzenie się krwi zwykle występuje po długich okresach braku aktywności, takich jak po operacji lub leżenia w łóżku.
- Gdy żyły zostały uszkodzone, na przykład w wyniku złamania lub operacji (zwłaszcza w miednicy, biodrze, kolanie lub nodze).
- W wyniku innego stanu chorobowego, takiego jak choroba sercowo-naczyniowa (w tym zastoinowa niewydolność serca, migotanie przedsionków i zawał serca) lub udar.
- Kiedy czynniki krzepnięcia krwi są zwiększone, podwyższone lub w niektórych przypadkach obniżone. Podwyższone czynniki krzepnięcia mogą wystąpić w przypadku niektórych rodzajów raka lub u niektórych kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą lub tabletki antykoncepcyjne. Nieprawidłowe lub niskie czynniki krzepnięcia mogą również wystąpić w wyniku chorób dziedzicznych.
Diagnoza i testy
Jak wykrywa się zator płucny?
Zator płucny jest często wykrywany za pomocą następujących testów:
- Tomografia komputerowa (CT).
- Skan płuc.
- Badania krwi (w tym test D-dimerów).
- Angiogram płuc.
- USG nóg — pomaga zidentyfikować skrzepy krwi u pacjentów, którzy nie mogą mieć prześwietlenia z powodu alergii na barwniki lub którzy są zbyt chorzy, aby opuścić salę szpitalną.
- Rezonans magnetyczny (MRI) nóg lub płuc.
Zarządzanie i leczenie
Jak leczy się zator płucny?
Leczenie zatorowości płucnej jest zazwyczaj prowadzone w szpitalu, gdzie stan pacjenta może być ściśle monitorowany.
Długość leczenia i pobytu w szpitalu będzie się różnić w zależności od ciężkości zakrzepu.
W zależności od stanu zdrowia opcje leczenia mogą obejmować leki przeciwzakrzepowe (rozrzedzające krew), terapię trombolityczną, pończochy uciskowe, a czasami zabiegi chirurgiczne lub zabiegi interwencyjne w celu poprawy przepływu krwi i zmniejszenia ryzyka przyszłych zakrzepów krwi.
Leki przeciwzakrzepowe
W większości przypadków leczenie polega na przyjmowaniu leków przeciwzakrzepowych (zwanych również lekami rozrzedzającymi krew). Antykoagulanty zmniejszają zdolność krwi do krzepnięcia i zapobiegają powstawaniu zakrzepów krwi w przyszłości.
Leki przeciwzakrzepowe obejmują warfarynę (Coumadin®), heparynę, heparynę drobnocząsteczkową (taką jak Lovenox® lub Dalteparin®) i fondaparynuks (Arixtra®).
- Warfaryna występuje w postaci tabletek i jest przyjmowany doustnie (doustnie).
- Heparyna jest lekiem w płynie i jest podawany przez linię dożylną (IV), która dostarcza lek bezpośrednio do żyły, lub przez wstrzyknięcia podskórne (pod skórę) w szpitalu.
- Heparyna drobnocząsteczkowa jest wstrzykiwany pod lub pod skórę (podskórnie). Podaje się go raz lub dwa razy dziennie i można go przyjmować w domu.
- Fondaparynuks (Arixtra) to nowy lek wstrzykiwany podskórnie raz dziennie.
Ty i Twoja rodzina otrzymacie więcej informacji na temat przyjmowania przepisanych leków przeciwzakrzepowych. Podobnie jak w przypadku każdego leku, ważne jest, aby wiedzieć, jak i kiedy przyjmować lek przeciwzakrzepowy oraz postępować zgodnie z zaleceniami lekarza.
Rodzaj przepisanego leku, czas jego przyjmowania oraz rodzaj dalszego monitorowania, którego będziesz potrzebować, zależą od Twojej diagnozy. Pamiętaj, aby odbyć wszystkie zaplanowane wizyty kontrolne u lekarza i laboratorium, aby ściśle monitorować reakcję na lek.
Podczas przyjmowania leków przeciwzakrzepowych kontrola będzie obejmować częste badania krwi, takie jak:
- PT-INR: Test czasu protrombinowego (PT lub protime)/Międzynarodowy Współczynnik Znormalizowany (INR): Twój INR pomoże Twojemu lekarzowi określić, jak szybko krzepnie Twoja krew i czy należy zmienić dawkę leku. Ten test jest używany do monitorowania twojego stanu, jeśli bierzesz Coumadin.
- Aktywowana tromboplastyna częściowa (aPTT): Mierzy czas potrzebny do krzepnięcia krwi. Ten test służy do monitorowania twojego stanu, jeśli bierzesz heparynę.
- Test anty-Xa lub heparyny: Mierzy poziom heparyny drobnocząsteczkowej we krwi. Zwykle nie ma potrzeby wykonywania tego testu, chyba że masz nadwagę, masz chorobę nerek lub jesteś w ciąży.
Jakie są inne opcje leczenia?
Pończochy uciskowe
Pończochy uciskowe (wąż podtrzymujący) wspomagają przepływ krwi w nogach i powinny być używane zgodnie z zaleceniami lekarza. Pończochy mają zazwyczaj długość do kolan i ściskają nogi, aby zapobiec gromadzeniu się krwi.
Porozmawiaj z lekarzem o tym, jak używać pończoch uciskowych, jak długo i jak się nimi opiekować. Ważne jest, aby wyprać pończochy uciskowe zgodnie z zaleceniami, aby zapobiec ich uszkodzeniu.
Procedury
Jeśli zator tętnicy płucnej zagraża życiu lub inne metody leczenia nie są skuteczne, lekarz może zalecić:
- Operacja usunięcia zatoru z tętnicy płucnej.
- Zabieg interwencyjny, w którym filtr umieszcza się w największej żyle ciała (filtr żyły głównej), aby skrzepy mogły zostać uwięzione, zanim dostaną się do płuc.
Terapia trombolityczna
Do rozpuszczenia skrzepu stosuje się leki trombolityczne („niszczące skrzepy”), w tym tkankowy aktywator plazminogenu (TPA). Leki trombolityczne są zawsze podawane w szpitalu, gdzie pacjent może być ściśle monitorowany. Leki te stosuje się w szczególnych sytuacjach, takich jak niskie ciśnienie krwi pacjenta lub niestabilny stan pacjenta z powodu zatorowości płucnej.
Zapobieganie
Jak zapobiegać zatorowości płucnej?
- Ćwicz regularnie. Jeśli nie możesz chodzić z powodu leżenia w łóżku, powrotu do zdrowia po operacji lub długiej podróży, poruszaj rękami, nogami i stopami przez kilka minut co godzinę. Jeśli wiesz, że będziesz musiał siedzieć lub stać przez dłuższy czas, noś pończochy uciskowe, aby pobudzić przepływ krwi.
- Pij dużo płynów, takich jak woda i sok, ale unikaj nadmiaru alkoholu i kofeiny.
- Jeśli musisz pozostać nieruchomo przez dłuższy czas, poruszaj się przez kilka minut co godzinę: poruszaj stopami i nogami, ugnij kolana i stań na palcach.
- Nie pal.
- Unikaj krzyżowania nóg.
- Nie nosić obcisłej odzieży.
- Schudnij, jeśli masz nadwagę.
- Podnoś stopy na 30 minut dwa razy dziennie.
- Porozmawiaj z lekarzem o zmniejszeniu czynników ryzyka, zwłaszcza jeśli Ty lub którykolwiek z członków Twojej rodziny doświadczył zakrzepu krwi.
Żyć z
Na czym polega opieka kontrolna po zatorowości płucnej?
Upewnij się, że omówiłeś i zrozumiałeś swoją dalszą opiekę z lekarzem. Postępuj zgodnie z zaleceniami lekarza, aby zmniejszyć ryzyko kolejnego zatoru płucnego.
Utrzymuj wszystkie wizyty u lekarza i laboratorium, aby monitorować odpowiedź na przepisane leczenie.
:max_bytes(150000):strip_icc()/GettyImages-694024327-43876ea2d4a9402f8299d7c0ffd0a686.jpg "Co należy wiedzieć o raku piersi i ciąży")
Discussion about this post