Anatomia tętnicy ocznej

Tętnica oczna dostarcza krew do oczu i części twarzy

Wychodząc jako pierwsza gałąź tętnicy szyjnej wewnętrznej z boku zatoki jamistej, tętnica oczna i jej odgałęzienia zaopatrują struktury w orbitę oka (jamę, w której znajduje się gałka oczna) oraz w częściach nosa, twarzy i opon mózgowych (błon otaczających mózg).

Tętnica ta przechodzi przez przewód wzrokowy do wnętrza oka lub orbity i jest szczególnie ważna dla widzenia. W związku z tym okluzja lub zablokowanie jej przebiegu może powodować ślepotę lub poważne zaburzenia widzenia.

Anatomia

Struktura i lokalizacja

Tętnica oczna wyłania się z tętnicy szyjnej wewnętrznej obok wyrostka klinoidalnego przedniego, wypustki kostnej z kości klinowej czaszki z boku głowy (stanowiącej jedną z granic oczodołu).

Stamtąd przechodzi przez kanał wzrokowy do oczodołu tuż obok nerwu wzrokowego. Tętnica ta następnie daje początek wielu ważnym gałęziom, w tym:

Tętnica środkowa siatkówki: pierwsza gałąź biegnie w oponie twardej — twardej, zewnętrznej błonie otaczającej rdzeń kręgowy i czaszkę — wokół nerwu wzrokowego, a następnie biegnie w kierunku wewnętrznych warstw siatkówki (części oka zaangażowanej w widzenie) .
Tętnica łzowa: największa tętnica wyłaniająca się z tętnicy ocznej. Tętnica łzowa wchodzi na orbitę, przekraczając górną krawędź bocznego mięśnia prostego, jednego z sześciu mięśni zaangażowanych w ruch gałek ocznych.
Tętnice rzęskowe tylne: te tętnice, których jest kilka, przechodzą przez twardówkę (białą zewnętrzną błonę gałki ocznej), zaopatrując tylną część błony naczyniowej oka, która jest warstwą tkanki między błoną wewnętrzną i zewnętrzną.
Tętnica nadoczodołowa: ta gałąź przechodzi przez otwór nadoczodołowy – wnękę znajdującą się nad gałką oczną – aby dotrzeć do czoła.
Dolne i górne naczynia mięśniowe: naczynia te są zaangażowane w dostarczanie krwi do mięśni pozaoczodołowych, które regulują ruch gałek ocznych.
Dodatkowe gałęzie: Te mniejsze gałęzie tętnicy ocznej obejmują tętnice sitowe (zaopatrujące zatoki, nos i opony mózgowe – błonę otaczającą mózg i rdzeń kręgowy) oraz przyśrodkowe tętnice powiekowe (które docierają do górnej i dolnej powieki), między innymi inni.

Wariacje anatomiczne

Różnice w anatomii tej tętnicy, obecne przy urodzeniu, mają związek z zaopatrzeniem oczodołu. W większości przypadków zaopatrzenie jest podzielone między tętnicę oczną i gałąź nadoczodołową środkowej tętnicy oponowej, ale istnieją różnice w sposobie, w jaki to wszystko nabiera kształtu:

W największym odsetku przypadków — około 50% przypadków — gałąź łącząca tętnicę oczną i środkową tętnicę oponową przebiega przez górną szczelinę oczodołową. Nazywa się to tętnicą klinową, nawracającą tętnicą oponową lub gałęzią oczodołu środkowej tętnicy oponowej.
W około 15% przypadków między tętnicą oponową środkową a tętnicą oczną jest wiele komunikujących się odgałęzień. W takich przypadkach istnieje jeden lub więcej dodatkowych otworów (wnęk) z boku górnej szczeliny oczodołowej, otwór pomiędzy dwiema kośćmi czaszki.
W innych przypadkach istnieje całkowity brak tętnicy ocznej, a środkowa tętnica oponowa zaopatruje całą orbitę.

Inny aspekt anatomii tętnicy ocznej, który jest bardzo zróżnicowany, ma związek z miejscem jej powstawania i miejscem wejścia na orbitę. Różnice te obejmują:

W niektórych przypadkach środkowa tętnica oponowa odchodzi bezpośrednio od tętnicy ocznej.
Tętnica oczna może również odchodzić od środkowej tętnicy oponowej, środkowej tętnicy móżdżku lub tylnej tętnicy łączącej.
W rzadkich przypadkach tętnica wyłania się z tętnicy szyjnej wewnętrznej jamistej, odgałęzienia tętnicy szyjnej wspólnej w pobliżu zatoki.

Funkcjonować

Tętnica oczna zaopatruje struktury wewnątrz oczodołu, a także na twarzy i nosie.

Odgrywa kluczową rolę w widzeniu, zaopatruje siatkówkę oka (otwór), twardówkę (biała błona zewnętrzna), błony naczyniowej (błona między warstwami oka), powieki i gruczoł łzowy (który wytwarza łzy ).

Tętnica ta zapewnia również odżywianie mięśni zaangażowanych w ruch gałek ocznych – mięśni pozaoczodołowych.

Wreszcie gałęzie tętnicy ocznej zaopatrują znaczną część zatok, twarzy oraz mięśni i skóry czoła.

Znaczenie kliniczne

Biorąc pod uwagę znaczenie tej tętnicy dla widzenia i jej rolę w dostarczaniu krwi do twarzy, zaburzenia tej tętnicy mogą same w sobie być niebezpieczne lub szkodliwe, będąc jednocześnie objawami innych chorób lub schorzeń.

Obejmują one:

Tętniak: Tętniak to zlokalizowane powiększenie lub „bulgotanie” dowolnej tętnicy, które wynika z osłabienia ściany tętnicy. Tętniaki mogą pęknąć, co może spowodować krwawienie zagrażające życiu, a w ustawieniu tętnicy ocznej pęknięcie tętniaka może spowodować zachorowalność lub śmiertelność z powodu krwotoku podpajęczynówkowego, który jest rodzajem udaru.
Choroba tętnic szyjnych: ten stan jest definiowany przez nagromadzenie woskowej płytki w tętnicach szyjnych, których częścią jest tętnica oczna. Jest to główna przyczyna udaru mózgu, a wśród zagrożeń jest zakrzepła krew zatykająca tę tętnicę.
Niedrożność tętnicy środkowej siatkówki: zablokowanie przepływu krwi w tętnicy ocznej może skończyć się w tętnicy siatkówki, która zaopatruje siatkówkę oka. Jako taki stan ten może prowadzić do ślepoty.
Siatkówczak: Rzadki rodzaj raka oka, siatkówczak rozwija się we wczesnym dzieciństwie i zwykle dotyka tylko jednego oka. Bez opieki medycznej, podobnie jak inne nowotwory, ten może stać się bardzo niebezpieczny; jednak specjalistyczne podejścia, takie jak chemioterapia tętnicy ocznej, mogą znacznie poprawić rokowanie.
Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic: to rzadkie zaburzenie tętnic charakteryzuje się zapaleniem niektórych tętnic i naczyń. Olbrzymiokomórkowe zapalenie tętnic jest najczęściej zlokalizowane w skroniach, ale może dotyczyć wielu części ciała, w tym tętnicy ocznej. Ślepota, która wynika z takiego stanu zapalnego, może wystąpić, jeśli choroba nie zostanie wyleczona.