Co to jest amyloidoza?

Amyloidoza jest rzadkim schorzeniem, które powoduje nieprawidłowe nagromadzenie białka zwanego amyloidem w całym organizmie. To nagromadzenie amyloidu jest niebezpieczne i może powodować uszkodzenie narządów i niewydolność narządów.

Amyloid może gromadzić się w jednym lub kilku narządach lub w całym ciele. Większości rodzajów amyloidozy nie można zapobiec, ale objawy można leczyć. Oto, co musisz wiedzieć o amyloidozie, w tym o typach, objawach, przyczynach, diagnozie i leczeniu.

Rodzaje amyloidozy

Niektóre rodzaje amyloidozy mogą zagrażać życiu, podczas gdy inne powodują mniej szkód. Rodzaj amyloidozy zależy od rodzaju nagromadzonego białka.

Najczęstszymi typami amyloidozy są amyloidoza amyloidowa łańcuchów lekkich, amyloidoza autoimmunologiczna, amyloidoza rodzinna, amyloidoza typu szerokiego (lub starcza), amyloidoza związana z dializą i amyloidoza serca.

Amyloidoza łańcucha lekkiego

Amyloidoza łańcuchów lekkich (AL amyloidosis) – zwana również pierwotną amyloidozą – jest najczęstszym typem amyloidozy, stanowiący 70% osób żyjących z amyloidozą.

W przypadku amyloidozy AL układ odpornościowy organizmu wytwarza nieprawidłowe przeciwciała (białka) zwane łańcuchami lekkimi. Zwykle komórki szpiku kostnego – zwane komórkami plazmatycznymi – wytwarzają przeciwciała, które zwalczają infekcje. Ale czasami komórki plazmatyczne mogą wytwarzać dodatkowe fragmenty przeciwciał zwanych łańcuchami lekkimi, które źle się fałdują i łączą, tworząc włókna amyloidowe.

Włókna amyloidowe będą krążyć w krwiobiegu i odkładać się w całym ciele, prowadząc do uszkodzenia narządów. Narządy, które mogą być zaatakowane, to serce, nerki, nerwy, skóra, tkanki miękkie, język i jelita.

Amyloidoza autoimmunologiczna

Amyloidoza autoimmunologiczna (AA) – zwana także wtórną amyloidozą – pojawia się w wyniku reakcji na przewlekłą chorobę zapalną lub przewlekłą infekcję. Wysoki poziom stanu zapalnego i infekcji może powodować, że wątroba wytwarza wysoki poziom białka zwanego białkiem amyloidu A surowicy (SAA).

Trwający stan zapalny może spowodować, że część białka SAA – AA – oddzieli się i odłoży w tkankach. W normalnych warunkach reakcja zapalna powoduje rozkład białek SAA i ich recykling, jak w przypadku wszystkich białek.

Naukowcy nie wiedzą, dlaczego SAA nie załamuje się całkowicie u niektórych osób, zwłaszcza tych z przewlekłymi chorobami zapalnymi. W ich przypadku złogi amyloidu AA będą znajdować się w wielu tkankach całego ciała, przy czym najczęściej dotyczy to nerek.

Osoby z amyloidozą AA mogą doświadczyć powikłań innych narządów, w tym serca, przewodu pokarmowego, wątroby, śledziony i tarczycy.

Każdy przewlekły stan zapalny może prowadzić do amyloidozy AA, ale osoby z chorobami reumatoidalnymi, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów i nieswoiste zapalenie jelit, wydają się mieć największe ryzyko.

Amyloidoza AA jest również związana z chorobami dziedzicznymi, które zaburzają geny zapalne, takimi jak rodzinna gorączka śródziemnomorska (FMR). FMR powoduje częste epizody gorączki, którym często towarzyszy ból brzucha, klatki piersiowej lub stawów.

Amyloidoza transtyretynowa

Amyloidoza transtyretynowa (ATTR) jest drugim najczęstszym typem amyloidozy. Istnieją dwa rodzaje amyloidozy ATTR: dziedziczna (znajoma) amyloidoza ATTR i amyloidoza ATTR typu dzikiego.

Transtyretyna (TTR) to białko wytwarzane w wątrobie, które pomaga przenosić hormon tarczycy i witaminę D do krwiobiegu. W przypadku amyloidozy ATTR, TTR staje się niestabilny i rozpada się, odkładając się w sercu lub nerwach.

Dziedziczna ATTR (hATTR) Amyloidoza

Ten typ amyloidozy jest spowodowany mutacją genu TTR odziedziczoną po jednym z rodziców. Oznacza to, że hATTR działa w rodzinach, chociaż posiadanie krewnego z chorobą lub mutacją genu nie oznacza, że ​​rozwinie się choroba.

Ponadto posiadanie mutacji genu nie może przewidzieć, kiedy zostaniesz zdiagnozowany ani jak poważne będą twoje objawy. Oprócz wpływu na serce i nerwy, dziedziczny hATTR może wpływać na układ pokarmowy i nerki oraz powodować obrzęk i inne objawy w całym ciele.

Amyloidoza typu dzikiego ATTR

W przypadku amyloidozy ATTR typu dzikiego, amyloid jest powodowany przez normalne białko typu dzikiego, co oznacza, że ​​gen jest prawidłowy. Ten typ amyloidozy nie jest dziedziczny. Raczej, wraz ze starzeniem się osoby, normalne białko TTR stanie się niestabilne, niewłaściwie zwinięte i utworzy włókna amyloidowe.

Włókna te zwykle trafiają do nadgarstka przez wąską ścieżkę zwaną kanałem nadgarstka, prowadzącą do zespołu cieśni nadgarstka, stanu, który powoduje drętwienie i mrowienie dłoni i ramion. Włókna mogą również odkładać się w kanale kręgowym, prowadząc do zwężenia kręgosłupa oraz w sercu, prowadząc do niewydolności serca lub nieregularnego rytmu serca.

Amyloidoza związana z dializą

Amyloidoza związana z dializą (DRA) dotyka ludzi, którzy byli poddawani dializie od dłuższego czasu.KątJest również powszechny u osób starszych.

Typ amyloidozy jest spowodowany nagromadzeniem złogów mikroglobuliny beta-2 we krwi.KątMogą one gromadzić się w wielu tkankach – najczęściej w kościach, stawach i ścięgnach.

Amyloidoza serca

Złogi amyloidowe mogą również wpływać na mięsień serca i powodować jego sztywność. Złogi osłabiają serce i wpływają na jego rytm elektryczny. Amyloidoza serca zmniejsza również przepływ krwi do serca. W końcu serce nie jest w stanie normalnie pompować.

Objawy amyloidozy

Objawy amyloidozy są zwykle subtelne i będą się różnić w zależności od tego, gdzie gromadzi się białko amyloidu.

Ogólne objawy amyloidozy to:

• Zmiany na skórze, które mogą obejmować woskowe zgrubienie, łatwe powstawanie siniaków na klatce piersiowej, twarzy i powiekach lub fioletowe plamy wokół oczuKątKąt
• Silne zmęczenie, które może utrudnić nawet najprostsze zadania
• Zawroty głowy lub prawie omdlenia podczas stania, ponieważ nerwy kontrolujące ciśnienie krwi są zaatakowane
• Drętwienie, mrowienie, osłabienie lub ból dłoni lub stóp — dzieje się tak, ponieważ białka amyloidowe gromadzą się w nerwach palców rąk, nóg i podeszew stóp
• Mocz zmienia się, gdy amyloidoza uszkadza nerki, powodując wyciek białek z krwi do moczu. Mocz może również wydawać się pienisty.
• Obrzęk nóg, stóp, kostek i/lub łydek
• Biegunka lub zaparcia, gdy amyloidoza atakuje nerwy kontrolujące jelita
• Powiększony język, jeśli amyloidoza wpływa na mięśnie języka
• Powiększenie mięśni, w tym w barkach
• Niezamierzona i znaczna utrata wagi z powodu utraty białka.
• Utrata apetytu
• Problemy z układem pokarmowym, które utrudniają trawienie pokarmu i wchłanianie składników odżywczych

Objawy występujące u osób z amyloidozą serca obejmują:

• Nieregularne bicie serca
• Duszność nawet przy niewielkiej aktywności
• Oznaki niewydolności serca – obrzęki stóp i kostek, skrajne zmęczenie, osłabienie itp.

Powoduje

Niektóre rodzaje amyloidozy są spowodowane czynnikami zewnętrznymi, takimi jak choroby zapalne lub długotrwała dializa. Niektóre typy są dziedziczne i spowodowane mutacjami genów. Wiele z nich wpływa na wiele narządów, podczas gdy inne mogą dotyczyć tylko jednej części ciała.

Niektóre czynniki ryzyka mogą predysponować osobę do amyloidozy. Mogą to być:

• Wiek: Większość osób, u których zdiagnozowano amyloidozę AL, jest w wieku od 50 do 65 lat, chociaż osoby w wieku od 20 lat mogą rozwinąć tę chorobę.

• Płeć: amyloidoza AL dotyka więcej mężczyzn niż kobiet.

• Inne choroby: Osoby z przewlekłymi infekcjami i chorobami zapalnymi mają zwiększone ryzyko amyloidozy AA.

• Historia rodziny: Niektóre typy amyloidozy są dziedziczne.

• Rasa: Ludzie pochodzenia afrykańskiego mają zwiększoną liczbę mutacji genetycznych związanych z amyloidozą serca.

• Dializa nerek: U osób dializowanych nieprawidłowe białka amyloidu mogą gromadzić się we krwi i osadzać się w tkankach.

Diagnoza

Diagnozowanie amyloidozy może być trudne, ponieważ objawy mogą być niejasne i niespecyficzne. Dlatego ważne jest, aby udostępnić swojemu lekarzowi jak najwięcej informacji, aby pomóc mu w postawieniu diagnozy.

Twój lekarz zacznie od przeprowadzenia dokładnego badania fizykalnego i poproszenia o szczegółową historię medyczną. Będą również wymagać różnych testów, które pomogą w postawieniu diagnozy.

Testowanie może obejmować:

• Badanie krwi i moczu: Zarówno badanie krwi, jak i badanie moczu może sprawdzić poziom białka amyloidu. Badania krwi mogą również sprawdzić czynność tarczycy i wątroby.

• Echokardiogram: Jest to test obrazowania wykorzystujący fale dźwiękowe do robienia zdjęć serca.

• Biopsja: Za pomocą biopsji Twój lekarz usunie próbkę tkanki z wątroby, nerek, nerwów, serca lub innego narządu, aby dowiedzieć się, jaki rodzaj złogów amyloidowych możesz mieć.

• Aspiracja i biopsja szpiku kostnego: Test aspiracji szpiku kostnego wykorzystuje igłę do usunięcia niewielkiej ilości płynu z wnętrza kości. Biopsja szpiku kostnego usuwa tkankę z wnętrza kości. Próbki te są następnie wysyłane do laboratorium w celu sprawdzenia nieprawidłowych komórek.

Gdy Twój lekarz postawi diagnozę amyloidozy, będzie chciał dowiedzieć się, jaki masz typ. Można to zrobić za pomocą immunohistochemii i elektroforezy białek.

Immunohistochemia (IHC) jest najczęściej stosowaną metodą określania podtypów amyloidozy. Ten test obejmuje pobieranie tkanek w celu wykrycia określonych cząsteczek amyloidu na komórkach.

Test elektroforezy białek może zidentyfikować i zmierzyć obecność pewnych nieprawidłowych białek, brak normalnych białek i/lub wykryć różne wzorce elektroforezy związane z niektórymi chorobami.

Ten test można wykonać przy użyciu próbki moczu lub próbki krwi. W połączeniu z badaniem IHC może wykryć 90% stanów amyloidozy.

Leczenie

Nie ma lekarstwa na amyloidozę, ale leczenie może złagodzić oznaki i objawy choroby oraz ograniczyć produkcję białek amyloidowych. Gdy amyloidoza została wywołana przez inny stan, pomocne może być również leczenie choroby podstawowej.

Leki stosowane w leczeniu amyloidozy obejmują:

Leki do chemioterapii: Wiele z tych samych leków stosowanych w leczeniu niektórych rodzajów raka jest stosowanych w leczeniu amyloidozy. Leki te mogą pomóc zatrzymać wzrost nieprawidłowych komórek odpowiedzialnych za białka amyloidu.

Leki nasercowe: Jeśli amyloidoza wpłynęła na twoje serce, Twój lekarz może włączyć leki rozrzedzające krew w celu zmniejszenia ryzyka zakrzepów i leki kontrolujące tętno. Mogą również przepisać leki, które zmniejszają obciążenie serca i nerek. Może być konieczne zmniejszenie spożycia soli i przyjmowanie leków moczopędnych (w celu zmniejszenia ilości wody i soli z organizmu).

Terapie celowane: Terapie celowane, takie jak Onpattro (patisiran) i Tegsedi (inotersen) mogą zakłócać sygnały wysyłane do genów, które tworzą białka amyloidu. Inne leki, takie jak Vyndamax (tafamidis) mogą stabilizować białka w krwiobiegu i zapobiegać odkładaniu się amyloidu.

Niektóre osoby mogą potrzebować operacji lub innych procedur w leczeniu amyloidozy:

• Przeszczep narządów: Niektóre osoby mogą potrzebować przeszczepu nerki, wątroby lub serca, jeśli te narządy zostały poważnie uszkodzone przez złogi amyloidowe.

• Dializa: Osoba, której nerki zostały uszkodzone przez amyloidozę, może potrzebować dializy w celu regularnego filtrowania odpadów, soli i innych płynów z krwi.

• Autologiczny przeszczep komórek macierzystych krwi: ta procedura pozwoli na pobranie własnych komórek macierzystych z krwi, a po chemioterapii w wysokich dawkach zostaną one zwrócone.

Amyloidozy nie da się wyleczyć ani zapobiec. Może być śmiertelny, jeśli wpływa na serce lub nerki. Jednak wczesna diagnoza i leczenie są niezbędne do poprawy przeżycia.

Porozmawiaj ze swoim lekarzem o opcjach leczenia i o tym, jak pracować, aby upewnić się, że leczenie działa tak, jak powinno. Twój lekarz może w razie potrzeby wprowadzić korekty, aby zmniejszyć objawy, zapobiec powikłaniom i poprawić jakość życia.