Przyczyny i oznaki nieleczonego bólu w demencji

Eksperci szacują, że co najmniej 50% osób żyjących z demencją doświadcza codziennego bólu, a badania sugerują, że u osób z przewlekłym bólem pogorszenie funkcji poznawczych prawdopodobnie postępuje szybciej.

Przyczyny bólu

Istnieją dwa sposoby, w jakie demencja może powodować lub nasilać ból:

• Zmiany neurologiczne związane z chorobą podstawową mogą wpływać na ośrodki bólu w mózgu.
• Spadek funkcji poznawczych może sprawić, że osoba nie będzie w stanie wyrazić swojego bólu.

W tym drugim przypadku ból może wynikać z oddzielnego stanu zdrowia, który może być nieleczony lub niedoleczony. Te stany najczęściej obejmują chorobę zwyrodnieniową stawów, infekcje dróg moczowych, upadki i odleżyny, z których wszystkie mogą powodować znaczny ból.

Niektóre badania sugerują, że osoby z demencją mogą odczuwać ból inaczej niż osoby, których funkcje poznawcze są nienaruszone, podczas gdy inni eksperci twierdzą, że zwiększony ból wynika przede wszystkim z ograniczonej zdolności do wyrażania tego bólu. W obu przypadkach naukowcy zgadzają się, że osoby z demencją mają wysokie ryzyko niedostatecznego leczenia bólu.

Zapytaj osobę

W populacji ogólnej przyjętym standardem oceny bólu jest po prostu zapytanie osoby o ból. Jest to bardziej skomplikowane u osób z demencją ze względu na stopniowe upośledzenie zdolności poznawczych i umiejętności wyszukiwania słów.

Wykazano jednak, że we wczesnych, a nawet w środkowych stadiach demencji wiele osób nadal jest w stanie dokładnie zidentyfikować i wyrazić swój ból; dlatego należy ich o to zapytać. W późniejszych stadiach demencji osobie trudniej jest wyrazić swój ból.

Użyj wagi bólu

Poproszenie osoby z pewnym zakłopotaniem o ocenę bólu w skali od 1 do 10 nie jest dobrą praktyką. Zamieszanie może wynikać z liczby wyborów i względnych interpretacji tego, z czym może korelować każda liczba.

Bardziej odpowiednim narzędziem oceny bólu jest skala twarzy, w której osoba wskazuje twarz, która najlepiej odzwierciedla to, jak się czuje w związku z bólem. Twarze wahają się od bardzo szczęśliwych do bardzo smutnych i płaczących.

Innym prostym sposobem jest pytanie, ile odczuwają bólu: trochę, trochę więcej lub dużo.

Innym często używanym narzędziem jest Skala oceny bólu w zaawansowanej demencji (PAINAD). To narzędzie zostało opracowane przez naukowców z Veteran Affairs jako sposób na dokładniejszą ocenę bólu u osób z późnym stadium demencji. Wymaga oceny następujących obszarów:

• Czy oddychanie jest ciężkie czy spokojne?
• Czy osoba woła lub płacze?
• Czy osoba ma napiętą mimikę lub grymasy?
• Jak język ciała? Obejmuje to chodzenie, zaciśnięcie pięści, wyprowadzanie i wyrywanie
• Czy osoba jest pocieszona? Czy możesz ich uspokoić i odwrócić w razie potrzeby?

Zapytaj ukochaną osobę

Ponieważ demencja wpływa na zdolność komunikowania się, bardzo pomocne może być zapytanie kogoś, kto zna osobę z demencją o jej ból. Rozważ zadanie tych pytań:

• Jakie jest ich normalne zachowanie?
• Jak wyglądają, kiedy cierpią?
• Jak zmienia się ich zachowanie, kiedy nie czuje się komfortowo?
• Co jest dla nich pomocne, gdy odczuwają ból?
• Jakie stare urazy wciąż im przeszkadzają?

Inne oznaki bólu

Kluczowym elementem oceny bólu jest wiedza o normalnym zachowaniu osoby i interakcji z innymi. Informacje te są często najlepiej dostarczane przez rodzinę, która może odpowiedzieć na pytania dotyczące typowego nastroju i zachowania, postawy ciała, historii bólu przez całe życie oraz reakcji na leki przeciwbólowe.

Pamiętaj, że wszystkie następujące trudne zachowania mogą być oznaką bólu:

• Przeklinając
• wojowniczość
• Apatia i wycofanie się z działań i interakcji
• Bycie wymagającym konserwacji (pozornie trudne do zadowolenia)
• Wędrowny
• Niepokój
• Powtarzające się zachowania lub słowa

Wyzwania w zarządzaniu bólem

Podstawowym wyzwaniem w radzeniu sobie z bólem u pacjentów z demencją jest niezdolność osoby do opisania tego, co czuje. Opierając się na samych zachowaniach i reakcjach, trudno jest odróżnić źródło bólu fizycznego, takiego jak ból związany z chorobą, głodem lub koniecznością skorzystania z łazienki, od bólu emocjonalnego, takiego jak samotność lub nuda.

Kolejne wyzwanie w leczeniu bólu w tej populacji wynika z niezdolności opiekuna do właściwej oceny lub leczenia bólu, co może prowadzić do błędnej diagnozy. Osoba może zostać zdiagnozowana jako osoba niespokojna lub przygnębiona i przepisana leki psychotropowe – co ostatecznie nie może pomóc, jeśli cierpienie nie jest spowodowane stanem zdrowia psychicznego.

Alternatywne podejścia do bólu

• Masaż
• Roztargnienie
• Ciepło
• Przeziębienie
• Pozycjonowanie
• Terapia dla zwierząt
• Muzyka
• Akupunktura
• Aromaterapia
• Kremy dostępne bez recepty, takie jak Biofreeze

Leki do kontroli bólu

Chociaż podejścia nielekowe są ważne, wiele osób nadal odniesie korzyści z przepisanych leków przeciwbólowych. Jeśli wykluczyłeś inne przyczyny zachowań (takie jak głód, nuda i potrzeba ćwiczeń) i ustaliłeś, że dana osoba prawdopodobnie odczuwa ból, dobrym pomysłem jest uzyskanie recepty na lek przeciwbólowy.

Uważaj na leki przeciwbólowe, które są zamawiane na podstawie PRN (w razie potrzeby). Ponieważ osoba z demencją może nie być w stanie dobrze wyrazić swojego bólu lub może nie być świadoma stopniowego wzrostu dyskomfortu, dopóki nie odczuwa dużego bólu, leki przeciwbólowe PRN mogą powodować słabo kontrolowany ból.

Albo osoba o to nie prosi, więc nie otrzymuje go, albo dostaje go później, niż byłoby to idealne, a jej ból wykracza poza to, co normalnie można kontrolować za pomocą przepisanych leków i dawki. Jeśli to w ogóle możliwe, dla osoby z demencją preferowane jest rutynowe zamówienie leku przeciwbólowego.

Chociaż członkowie rodziny mogą wyrażać obawy związane z możliwym uzależnieniem od leków przeciwbólowych, zwykle nie jest to główny problem, ponieważ zachowania związane z poszukiwaniem narkotyków nie są powszechne u osób z demencją. Ponadto wielu ceni sobie jakość życia, która prawdopodobnie poprawi się dzięki odpowiedniej kontroli bólu.