Co należy wiedzieć o kryształach pirofosforanu wapnia?

Kryształy pirofosforanu wapnia (CPP) to mikroskopijne, podobne do kryształów formacje, które mogą gromadzić się w stawach niektórych ludzi, zwłaszcza osób starszych.

Chociaż pirofosforan jest naturalnie występującą substancją chemiczną w organizmie, gdy jest sprzężony z wapniem, powstałe w ten sposób formacje kryształów mogą gromadzić się w chrząstce i prowadzić do postaci zapalenia stawów zwanego chorobą odkładania dwuwodnego pirofosforanu wapnia (CPPD) – znanej również jako pseudodna.

Poniższe sekcje zawierają więcej informacji na temat tego często błędnie identyfikowanego stanu, w tym jego potencjalnych przyczyn i dostępnych opcji leczenia.

Czym są kryształy pirofosforanu wapnia?

Nasze ciała wytwarzają energię potrzebną do napędzania naszych codziennych zadań z substancji chemicznej zwanej trifosforanem adenozyny (ATP). Kiedy wykonujemy nasze codzienne czynności i używamy ATP, produkt odpadowy zwany pirofosforanem pozostaje i jest zwykle rozkładany lub katalizowany przez organizm.

Jednak w niektórych przypadkach wytwarza się zbyt dużo pirofosforanu lub katalizuje go niewystarczająca ilość. Gdy to nastąpi, resztki mogą wiązać się z wapniem w organizmie i tworzyć kryształy pirofosforanu wapnia (CPP).

Te mikroskopijne romboidalne struktury zazwyczaj gromadzą się w gładkiej, śliskiej chrząstce, która pokrywa końce kości w stawie. Niestety, powstałe nagromadzenie kryształów może spowodować rozwój poważnych objawów.

Komplikacje

Nagromadzenie CPP w chrząstce ciała nie zawsze powoduje problemy; jednak w niektórych przypadkach mogą wystąpić poważne komplikacje. Poniższe sekcje szczegółowo opisują najczęściej spotykane problemy, które mogą wystąpić w wyniku tego nagromadzenia kryształów.

CPPD

Jednym z najczęstszych problemów wynikających z nadmiernego tworzenia kryształów CPP jest choroba odkładania dwuwodnego pirofosforanu wapnia (CPPD). Ten stan pojawia się, gdy nagromadzenie kryształów w chrząstce stawu podrażnia obszar i powoduje nagły, ostry ból.

Może temu również towarzyszyć obrzęk lub ciepło, a zaostrzenie może trwać od kilku dni do kilku tygodni.

Objawy CPPD bardzo przypominają objawy dny moczanowej, a te dwa stany są często mylone. Dna jest jednak spowodowana nagromadzeniem się innego rodzaju kryształów (tzw. moczanu sodu) i jest traktowana jako oddzielna choroba.

CPPD zwykle powoduje ostry ból w nadgarstkach lub kolanach, chociaż może również wpływać na biodra, ramiona, łokcie, dłonie, stopy lub kostki. W rzadszych przypadkach dochodzi do zajęcia drugiego kręgu szyjnego (nazywanego zespołem korony szyjnej) i może rozwinąć się silny ból szyi i gorączka.

Zazwyczaj CPPD wpływa tylko na jeden staw, chociaż w niektórych przypadkach jednocześnie może dotyczyć wiele obszarów.

Bezobjawowa CPPD

Chociaż nagromadzenie kryształów CPP w danym obszarze może prowadzić do objawów wymienionych powyżej, nie zawsze tak jest. W rzeczywistości większość stawów, które wykazują na zdjęciu rentgenowskim ślady gromadzenia się kryształów, jest w rzeczywistości bezobjawowa i nie jest ani bolesna, ani opuchnięta.

Brak objawów pomimo dowodów na chorobę na zdjęciu rentgenowskim nazywa się bezobjawową CPPD. Co ciekawe, możliwe jest wystąpienie tej formy schorzenia, nawet jeśli wcześniej doświadczyłeś ostrego bólu spowodowanego CPPD w innych obszarach ciała.

Chondrokalcynoza

Osoby, które przechodzą przewlekłe napady CPPD, mogą ostatecznie doświadczyć fizycznych zmian w dotkniętych chorobą stawach. Proces ten, zwany chondrokalcynozą, odnosi się do stwardnienia lub zwapnienia gładkiej tkanki chrzęstnej.

Chociaż stan ten może również wystąpić w wyniku starzenia się lub po urazie, często można go zobaczyć na zdjęciu rentgenowskim stawów osób z CPPD. To odkrycie jest często uważane za prekursora zapalenia stawów, chociaż sama chondrokalcynoza nie zawsze powoduje ból stawów lub obrzęk.

Uszkodzenie stawów

Ponieważ kryształy CPP gromadzą się i powodują ostry ból, mogą również przyspieszać degenerację i rozpad chrząstki stawowej. Ten proces jest znany jako choroba zwyrodnieniowa stawów (OA).

Chociaż OA występuje często u osób starszych, istnieją dowody sugerujące, że przewlekła CPPD może przyspieszyć ten proces w obrębie dotkniętego chorobą stawu.

Uszkodzenia artretyczne spowodowane CPPD najczęściej dotyczą nadgarstków i kolan, ale można je również zaobserwować w dłoniach, stopach, ramionach, łokciach i biodrach. W rzadszych przypadkach mogą również dotyczyć stawów kręgosłupa.

Czynniki ryzyka

Nie zawsze jest jasne, co powoduje powstawanie i akumulację kryształów CPP w stawie. To powiedziawszy, istnieje kilka czynników ryzyka, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo wystąpienia CPPD.

Jednym z najczęstszych, ale nieuniknionych czynników ryzyka jest podeszły wiek. Szacuje się, że nawet 3% osób po 60. roku życia i do 50% osób po 90. roku życia doświadcza tego bolesnego stanu.

Inne osoby o większym ryzyku to osoby z:

• Problemy z tarczycą
• Zespół przytarczyc
• Niski poziom magnezu
• Niewydolność nerek

Ponadto zaburzenia, które wpływają na zdolność organizmu do metabolizowania wapnia, żelaza lub fosforanów, mogą również zwiększać prawdopodobieństwo rozwoju CPPD.

Diagnoza

Ponieważ objawy CPPD mogą przypominać objawy obserwowane w kilku innych chorobach, właściwa diagnoza jest kluczem do wyboru skutecznego leczenia. Najdokładniejszy proces diagnostyczny jest szczegółowo opisany poniżej.

Testowane laboratoryjnie

Aby naprawdę zidentyfikować CPPD, potrzebne są badania laboratoryjne. W celu postawienia właściwej diagnozy mazi stawowej z zajętego stawu jest pobierana igłą i badana pod mikroskopem. Jeśli w próbce obecne są romboidalne kryształy pirofosforanu wapnia, można postawić pozytywną diagnozę.

Chondrokalcynoza jest również często obserwowana na zdjęciach rentgenowskich osób z CPPD. Jednak pomimo tego, obecność tego wyniku radiologicznego należy uznać za dowody potwierdzające, a nie jedyny sposób diagnozowania choroby.

Trudności diagnostyczne

Odróżnienie CPPD od innych schorzeń może być niezwykle trudne.

Na przykład dna moczanowa jest również spowodowana nagromadzeniem się mikroskopijnych kryształów (mocznika sodu) w stawach ciała i może prowadzić do ostrego, wyniszczającego bólu w obszarach takich jak stopy, kolana, łokcie i nadgarstki. Ponadto choroby takie jak choroba zwyrodnieniowa stawów lub reumatoidalne zapalenie stawów mogą również powodować sporadyczne nawroty bólu i obrzęk w jednym lub kilku obszarach kończyn górnych lub dolnych.

Wiele podobieństw między tymi diagnozami utrudnia identyfikację CPPD na podstawie samych objawów. Z tego powodu mikroskopowe badanie płynu stawowego w laboratorium staje się o wiele ważniejsze, aby dokładnie rządzić chorobą.

Leczenie

Dostępnych jest kilka metod leczenia objawów CPPD, od opcji w domu po specjalistyczne interwencje medyczne. Poniższe sekcje szczegółowo opisują najczęściej stosowane i skuteczne wybory.

Domowe środki zaradcze

Na początku po zaostrzeniu CPPD, przestrzeganie zasady RICE (rest-ice-compression-elevation) może pomóc w zmniejszeniu objawów związanych z tym stanem.

Natychmiast po tym, jak zaczniesz odczuwać objawy, zrób sobie przerwę od wszelkich czynności, które powodują nasilenie bólu i odpocznij w dotkniętym obszarze. Oblodzenie stawu może również pomóc złagodzić ból lub obrzęk poprzez zmniejszenie stanu zapalnego. Można to zrobić trzy lub więcej razy dziennie przez 10 do 20 minut na sesję.

Wspólny drenaż

Podczas gdy drenaż płynu stawowego z regionu jest niezbędny do ostatecznego zdiagnozowania CPPD, może również pomóc złagodzić objawy choroby.

Ta redukcja objawów występuje, ponieważ pobieranie płynu z obszaru, znane również jako nakłucie stawu, zmniejsza ciśnienie w stawie. To z kolei może złagodzić ból związany z nawrotem CPPD.

Lek

Ostre napady CPPD można leczyć kilkoma rodzajami leków. Obejmują one:

• Zastrzyki z kortykosteroidów: Jest to zazwyczaj pierwsza linia obrony i może zapewnić znaczną ulgę w bólu podczas zaostrzenia poprzez zmniejszenie stanu zapalnego w stawie.

• Doustne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ): NLPZ, takie jak ibuprofen lub aspiryna, mogą być również stosowane w celu zmniejszenia stanu zapalnego. Niestety, te leki nie zawsze mogą być przyjmowane przez osoby z problemami z nerkami lub żołądkiem, zaburzeniami krzepnięcia lub chorobami serca.

• Kolchicyna: ten lek można przyjmować doustnie, aby zmniejszyć gromadzenie się kryształów CPP w stawie podczas ataku choroby. Lek ten jest często przepisywany podczas zaostrzenia, ale może być również podawany w mniejszych dawkach przez dłuższy czas, aby zapobiec przyszłym atakom.

CPPD jest stanem trudnym do prawidłowego zidentyfikowania, a czasami frustrującym w radzeniu sobie z nim. Z tego powodu niezwykle ważna jest współpraca z doświadczonym lekarzem, który ma doświadczenie w leczeniu tej choroby.

Chociaż nie zawsze możesz przewidzieć, kiedy nastąpi zaostrzenie stawów, Twój lekarz może zapewnić leczenie, które pozwoli Ci opanować objawy i zmniejszyć odczuwany ból. Przejęcie kontroli nad CPPD jest kluczem do zminimalizowania wpływu, jaki ma to na Twoje codzienne życie!