Co to jest adrenalina?

Adrenalina, znana również jako epinefryna, to rodzaj hormonu stresu, który jest wydzielany w dużych ilościach, gdy dana osoba doświadcza strachu, niepokoju lub stresu. Jest to hormon, który wyzwala reakcję walki lub ucieczki, znaną również jako „przypływ adrenaliny”.

Adrenalina przygotowuje organizm do walki lub ucieczki przed niebezpieczeństwem poprzez zwiększenie krążenia krwi i oddychanie. Chociaż ta reakcja ma kluczowe znaczenie dla przetrwania, nadmierna ekspozycja na adrenalinę może być szkodliwa dla zdrowia człowieka.

W tym artykule przyjrzymy się działaniu adrenaliny w organizmie, w tym objawom „zastrzyku” adrenaliny, a także przyczynom i skutkom nadprodukcji adrenaliny i niedoboru adrenaliny.

Jak działa adrenalina

Adrenalina działa poprzez stymulację części układu nerwowego znanej jako współczulny układ nerwowy, który reguluje nieświadome działania organizmu. Jest uwalniany przez nadnercza (trójkątne gruczoły znajdujące się na szczycie każdej nerki) podczas stresujących fizycznie lub emocjonalnie sytuacji.

Adrenalina to hormon odpowiedzialny za reakcję organizmu na walkę lub ucieczkę. Uwalniana adrenalina wpływa na organizm na sześć kluczowych sposobów:

• Powoduje rozszerzenie się dróg oddechowych (rozszerzenie), aby zapewnić mięśniom tlen, którego potrzebują do walki lub ucieczki przed niebezpieczeństwem.
• Powoduje zwężenie naczyń krwionośnych (kurczenie), aby przekierować przepływ krwi do głównych grup mięśni, w tym serca i płuc.
• Powoduje przyspieszenie tętna i silniejsze skurcze serca, dzięki czemu więcej tlenu jest dostarczane do mięśni i tkanek.
• Powoduje, że wątroba uwalnia cukier we krwi (glukoza), który dostarcza organizmowi energii.
• Powoduje rozszerzenie źrenic oczu (znane jako wywołane stresem) rozszerzenie źrenic), aby widzieć wyraźniej nawet w ciemności.
• Zmniejsza odczuwanie bólu (znanego jako wywołany stresem) znieczulenie), abyś mógł kontynuować walkę lub uciekać, nawet jeśli jesteś ranny.

Adrenalina jest uwalniana nie tylko wtedy, gdy istnieje rzeczywiste zagrożenie, ale także w momentach skrajnego stresu. Może to obejmować test, oglądanie przerażającego filmu, publiczne przemawianie, randkę, przejażdżkę kolejką górską lub uprawianie sportów ekstremalnych, takich jak skoki spadochronowe.

Objawy

Typowy „zastrzyk adrenaliny” zaczyna się natychmiast i może trwać do godziny po ustąpieniu stresu. Typowe objawy to:

• Bijące serce
• Szybkie tętno
• Szybki i płytki oddech
• Zwiększona potliwość
• Rozszerzone źrenice
• Zwiększona zdolność do biegania lub podnoszenia ciężkich przedmiotów
• Uczucie roztrzęsienia lub zdenerwowania
• Drżenie lub drżenie
• Zawroty głowy
• Suchość w ustach

Komplikacje

Są chwile, kiedy ciało uwalnia adrenalinę, gdy jest pod wpływem stresu emocjonalnego, ale nie stoi w obliczu żadnego realnego niebezpieczeństwa. Kiedy tak się dzieje, uwalnianie glukozy do krwiobiegu może się kumulować, a nie spalać, powodując objawy takie jak niepokój i drażliwość. Mogą również wystąpić zawroty głowy, zawroty głowy, zmiany widzenia, pocenie się i bicie serca.

Utrzymujący się wysoki poziom adrenaliny spowodowany przewlekłym (utrzymującym się) stresem psychicznym może z czasem powodować poważne problemy zdrowotne, w tym:

• Wysokie ciśnienie krwi
• Przewlekłe bóle głowy
• Problemy trawienne
• Przybranie na wadze

• Miażdżyca (stwardnienie tętnic)

• Problemy z pamięcią i koncentracją
• Bezsenność
• Niepokój i depresja

Według badania opublikowanego w 2017 roku w czasopiśmie medycznym Lancet stres emocjonalny wiązał się z 59% wzrostem ryzyka wystąpienia incydentu sercowo-naczyniowego u osób z chorobami serca.

Wytwarzanie zbyt małej ilości adrenaliny ma też konsekwencje zdrowotne. Chociaż jest to rzadkie, stany, które uszkadzają lub niszczą nadnercza (lub wymagają usunięcia nadnerczy) mogą prowadzić do objawów, takich jak niskie ciśnienie krwi, niski poziom cukru we krwi, chroniczne zmęczenie, brak energii, osłabienie mięśni, nudności, biegunka, odwodnienie, depresja oraz nieregularne lub brakujące miesiączki.

Zaburzenia

Stany medyczne powodujące nadprodukcję (nadmierne wydzielanie) lub niedostateczną produkcję (niedobór) adrenaliny są rzadkie, ale mogą wystąpić. Te stany bezpośrednio lub pośrednio wpływają na nadnercza.

Nadmierne wydzielanie adrenaliny

Istnieje kilka warunków, które mogą powodować, że nadnercza uwalniają zbyt dużo adrenaliny w niewłaściwy sposób. Najważniejsze z nich to:

• Zespół Cushinga: zaburzenie, które powoduje nadprodukcję hormonu stresu kortyzolu oraz hormonów adrenaliny i aldosteronu. Kortyzol i aldosteron są również wytwarzane przez nadnercza, podczas gdy przysadka mózgowa kieruje produkcją. Najczęstsze przyczyny to długotrwałe stosowanie leków kortykosteroidowych (steroidów) i guzy przysadki mózgowej.

• Guzy nadnerczy: Guzy nadnerczy mogą również powodować nadmierne wydzielanie adrenaliny i kortyzolu. Guzy są zwykle łagodne (rakowe), ale czasami mogą być rakowe. Rodzaj guza zwany a guz chromochłonny wpływa na komórki odpowiedzialne za produkcję adrenaliny, prowadząc do nadmiernego wydzielania adrenaliny.

• Obturacyjny bezdech senny: to przewlekłe zaburzenie snu, które powoduje chwilowe zakłócenie oddychania, może pośrednio powodować nadmierne wydzielanie nadnerczy, wywołując reakcję stresową, gdy łapiesz powietrze. Nieleczony obturacyjny bezdech senny może zwiększać ryzyko cukrzycy, wysokiego ciśnienia krwi i miażdżycy, częściowo z powodu ciągłej nadprodukcji hormonów stresu.

Niedobór adrenaliny

Niedobór adrenaliny jest rzadki i rzadko występuje sam. Jest to zwykle wynik stanu znanego jako choroba Addisona, w którym nadnercza wytwarzają zbyt mało (lub wcale) hormonów stresu.

Znana również jako niewydolność nadnerczy, choroba Addisona jest spowodowana stanami, które wpływają na nadnercza. Przyczyna może być pierwotna (oznaczająca wynik uszkodzenia nadnerczy) lub wtórna (spowodowana problemem z przysadką mózgową, która reguluje produkcję hormonów).

Przyczyny pierwotnej niewydolności nadnerczy obejmują:

• Infekcja nadnerczy
• Uraz nadnerczy
• Gruźlica nadnerczy
• Rak nadnerczy
• Autoimmunologiczne zapalenie nadnerczy (zaburzenie autoimmunologiczne, które powoduje, że układ odpornościowy atakuje nadnercza)

Przyczyny wtórnej niewydolności nadnerczy obejmują:

• Długotrwałe stosowanie leków steroidowych, takich jak prednizon
• Nagłe odstawienie sterydów

• Guzy przysadki (zwykle łagodne, ale czasami rakowe)

• Craniopharyngioma (rzadki, łagodny guz mózgu, który tworzy się w pobliżu przysadki mózgowej)

Niewydolność nadnerczy może czasami stać się ciężka i prowadzić do potencjalnie zagrażającego życiu stanu zwanego przełomem nadnerczowym. Objawy obejmują przyspieszone bicie serca, przyspieszony oddech, ból brzucha lub boków, zawroty głowy, osłabienie, obfite pocenie się, wysoką gorączkę, nudności i wymioty, splątanie i utratę przytomności.

Kryzys nadnerczy to nagły przypadek medyczny, który może prowadzić do śpiączki i śmierci, jeśli nie zostanie natychmiast leczony.

Leczenie

Leczenie nadmiernego wydzielania adrenaliny i niedoboru adrenaliny różni się w zależności od przyczyny. Leczenie może obejmować zmiany stylu życia, przyjmowanie leków, a w niektórych przypadkach zabieg chirurgiczny.

Zaburzenia hormonalne są często leczone przez endokrynologa, który specjalizuje się w zaburzeniach układu hormonalnego.

Zespół Cushinga

Leczenie zespołu Cushinga może polegać na stopniowym zmniejszaniu dawki sterydów u osób leczonych lekami takimi jak prednizon. Jeśli przyczyną jest guz przysadki, lekarz prawdopodobnie zaleci chirurgiczne usunięcie gruczołu (co może wyleczyć stan w 90% przypadków).

Guzy nadnerczy

Zaleca się, aby większość guzów, niezależnie od wielkości, została usunięta chirurgicznie. Niektórzy świadczeniodawcy stosują podejście „obserwuj i czekaj” i rozważają operację tylko wtedy, gdy rozmiar guza zbliży się do 5 centymetrów (2 cale).

Obturacyjny bezdech senny

Leczenie obturacyjnego bezdechu sennego obejmuje utratę wagi. Według Harvard Medical School nawet utrata 10% masy ciała może mieć duży wpływ na bezdech senny. Ponieważ utrata masy ciała wymaga czasu, leczenie pierwszego rzutu zwykle obejmuje urządzenie zwane ciągłym dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych (CPAP), które wdmuchuje powietrze do dróg oddechowych, aby utrzymać je otwarte w nocy.

Choroba Addisona

Choroba Addisona jest zazwyczaj leczona hormonalną terapią zastępczą. Opcje obejmują tabletki Cortef (hydrokortyzon), prednizon lub metyloprednizolon w celu zastąpienia kortyzolu lub Florinef (octan fludrokortyzonu) w celu zastąpienia aldosteronu. Może być również wymagane zwiększone spożycie soli (sodu), szczególnie podczas ćwiczeń lub gdy masz problemy żołądkowo-jelitowe, takie jak biegunka.

Korona

Przewlekły stres może siać spustoszenie w zdrowiu i samopoczuciu danej osoby. Regularne angażowanie się w strategie redukcji stresu może pomóc lepiej kontrolować stres i potencjalnie obniżyć ryzyko chorób serca. Obejmuje to rutynowe ćwiczenia, które nie tylko poprawiają zdrowie układu krążenia, ale także poprawiają nastrój dzięki uwalnianiu hormonów „dobrego samopoczucia” zwanych endorfinami.

Popularne strategie redukcji stresu obejmują:

• Joga
• Tai Chi
• Ćwiczenia głębokiego oddychania
• Medytacja
• Zdjęcia z przewodnikiem
• Postępująca relaksacja mięśni (PMR)
• Biofeedback

Streszczenie

Adrenalina jest hormonem znanym również jako epinefryna, który jest uwalniany przez nadnercza w ramach reakcji „walcz lub uciekaj”. W obliczu zagrożenia lub stresu hormon stymuluje układ nerwowy do szybkiej reakcji na kryzys.

Chociaż adrenalina jest wytwarzana jako normalna odpowiedź na każde zagrożenie, postrzegane lub rzeczywiste, może powodować poważne problemy zdrowotne, jeśli poziom hormonu jest stale podwyższony lub ma niedobór. Istnieją schorzenia (takie jak zespół Cushinga i guzy nadnerczy), które mogą powodować obie te rzeczy i wymagają diagnozy medycznej i leczenia.

Jeśli masz objawy zespołu Cushinga lub choroby Addisona, ważne jest, aby udać się do lekarza, który może zlecić badania potwierdzające Twoje podejrzenia. Jeśli cierpisz na bezsenność, drżenie, kołatanie serca i inne objawy związane ze stresem, powinieneś również porozmawiać z lekarzem, który może udzielić wskazówek, jak lepiej radzić sobie ze stresem.

Jeśli strategie samopomocy nie przyniosą ulgi, nie wahaj się poprosić swojego lekarza o skierowanie do terapeuty lub psychiatry, który może udzielić porady indywidualnej lub grupowej, aby lepiej ukierunkować i rozwiązać przyczyny stresu. W skrajnych przypadkach można przepisać leki.