Przegląd
Co jest PTEN zespół guza hamartoma (PHTS)?
Zespół guza hamartoma PTEN (PHTS) jest chorobą spowodowaną mutacją (dziedziczną i szkodliwą zmianą) w genie PTEN. „Hamartoma” to ogólne określenie łagodnego lub nienowotworowego wzrostu przypominającego nowotwór. PHTS obejmuje pacjentów z zespołem Cowdena i zespołem Bannayana Ruvalcaby-Rileya (BRRS).
Początkowo sądzono, że zespół Cowdena i BRRS są całkowicie odrębne. Ale ponieważ są one spowodowane mutacjami w tym samym genie, pacjenci z tymi zespołami są narażeni na podobne zagrożenia dla zdrowia. U pacjentów z PHTS przez całe życie mogą rozwinąć się cechy związane zarówno z zespołem Cowdena, jak i z BRRS.
PTEN to gen, który wytwarza działające białko, pełniące ważną rolę w kontrolowaniu wzrostu i podziału komórek. Kiedy mutacja uniemożliwia PTEN wytwarzanie tego białka, może wystąpić niekontrolowany wzrost komórek.
Co to jest zespół PHTS/Cowden?
Ten niekontrolowany wzrost komórek staje się oczywisty u pacjentów z zespołem Cowdena. U tych pacjentów mogą rozwinąć się zarówno łagodne, jak i złośliwe nowotwory, które często dotyczą piersi, macicy, tarczycy, przewodu pokarmowego, skóry oraz języka i dziąseł.
Inne częste objawy zespołu Cowdena to duży rozmiar głowy (makrocefalia) i różne małe, łagodne znaczniki skóry. Zespół Cowdena występuje u około 1 na 250 000 osób. Rozpoznanie zespołu Cowdena stawia się, gdy pacjent spełnia określone kryteria (objawy) choroby.
Osoby z zespołem Cowden są bardziej narażone na różne rodzaje raka niż populacja ogólna (patrz rozdział dotyczący zagrożeń poniżej).
Co to jest zespół PHTS/Bannayan-Riley-Ruvalcaba (BRRS)?
W przeciwieństwie do zespołu Cowdena, BRRS pojawia się zwykle w dzieciństwie. Ten zespół jest podejrzewany u osób z:
- Guzy tłuszczowe (tłuszczaki) na skórze
- Opóźnienia rozwojowe, duży rozmiar głowy (makrocefalia)
- Określony rodzaj polipów w przewodzie pokarmowym
- Malformacje naczyniowe, takie jak znamiona
- Piegi na penisie
Niewiele wiadomo na temat ryzyka raka związanego z BRRS.
Jakie jest ryzyko raka związane z zespołem PHTS/Cowden?
Osoby z PHTS/zespołem Cowdena wymagają przez całe życie badań przesiewowych w kierunku raka i opieki medycznej ze strony zespołu opieki zdrowotnej posiadającego wiedzę na temat PHTS/zespołu Cowdena. W skład tego zespołu mogą wchodzić endokrynolodzy, gastroenterolodzy, chirurdzy, ginekolodzy, specjaliści zdrowia piersi, lekarze podstawowej opieki zdrowotnej, genetycy, doradcy genetyczni, hematolodzy i onkolodzy. Ryzyko różnych nowotworów u pacjentów z zespołem PHTS/Cowden przedstawiono poniżej.
Rodzaj raka: Pierś
- Ogólne ryzyko populacyjne: 12%
- Ryzyko życia z PHTS: ~85% (średni wiek rozpoznania to 40 lat)
- Ryzyko w ciągu życia z zespołem Cowdena, negatywny wynik testu PTEN: 25-50%
Rodzaj raka: Tarczyca
- Ogólne ryzyko populacyjne: 1%
- Ryzyko życia z PHTS: 35% (średni wiek rozpoznania w 30/40)
- Ryzyko w ciągu życia z zespołem Cowdena, negatywny wynik testu PTEN: ~10%
Rodzaj raka: Endometrium (macica)
- Ogólne ryzyko populacyjne: 2,6%
- Ryzyko życia z PHTS: 28% (średni wiek rozpoznania to 40/50 lat)
- Ryzyko w ciągu życia z zespołem Cowdena, negatywny wynik testu PTEN: uważa się, że jest zwiększony, ale dokładne ryzyko nieznane
Rodzaj raka: Komórka nerkowa (nerka)
- Ogólne ryzyko populacyjne: 1,6%
- Ryzyko w ciągu życia z PHTS: 34% (średni wiek rozpoznania u 50 lat)
- Ryzyko w ciągu życia z zespołem Cowdena, ujemny wynik testu PTEN: prawdopodobnie zwiększone, dokładne ryzyko nieznane
Rodzaj raka: Okrężnica
- Ogólne ryzyko populacyjne: 5%
- Ryzyko życia z PHTS: 9% (średni wiek diagnozy to 40 lat)
- Ryzyko w ciągu życia z zespołem Cowdena, ujemny wynik testu PTEN: prawdopodobnie zwiększone, dokładne ryzyko nieznane
Rodzaj raka: Czerniak
- Ogólne ryzyko populacyjne: 2%
- Ryzyko życia z PHTS: 6% (średni wiek rozpoznania u 40 lat)
- Ryzyko w ciągu życia z zespołem Cowdena, ujemny wynik testu PTEN: prawdopodobnie zwiększone, dokładne ryzyko nieznane
Objawy i przyczyny
Jakie są objawy zespołu PHTS/Cowden?
Objawy zespołu PHTS/Cowden mogą obejmować:
- Pierś: Kobiety z zespołem PHTS/Cowden mogą rozwijać w piersiach łagodne narośla wielu różnych typów. Typowe zmiany obejmują zmiany włóknisto-torbielowate, gruczolakowłókniaki, brodawczaki i atypowy przerost przewodowy.
- Macica: Kobiety z zespołem PHTS/Cowden mogą również rozwinąć łagodne guzy macicy.
- Tarczyca: U mężczyzn i kobiet z PHTS/zespołem Cowden mogą również wystąpić łagodne rozrosty tarczycy, takie jak wole wieloguzkowe i/lub zapalenie tarczycy Hashimito, autoimmunologiczna choroba tarczycy.
- Jelitowy: Około 90 procent pacjentów z PHTS/zespołem Cowdena rozwinie polipy żołądkowo-jelitowe, od jednego na pacjenta do niezliczonych. Polipy mogą występować zarówno w jelicie grubym, jak iw górnym odcinku przewodu pokarmowego. U pacjentów z PHTS/zespołem Cowdena występuje każdy mikroskopowy typ polipów, ale najczęstszymi typami są polipy hamartomatyczne i hiperplastyczne, które mają niski potencjał do rozwoju raka. Jednak ostatnie badania pokazują, że pacjenci z zespołem Cowden mają znacznie zwiększone ryzyko raka jelita grubego i wymagają regularnej kolonoskopii przesiewowej.
- Skóra: Charakterystyczne zmiany skórne pacjentów z PHTS/zespołem Cowden to grudki brodawczakowate (łagodne, w kolorze skóry, wypukłe guzki), trichilemmoma (łagodne nowotwory pochodzące z zewnętrznych komórek mieszka włosowego, najczęściej na głowie) i tłuszczaki ( łagodne narośla tłuszczowe). Wielu pacjentów rozwija brodawczaki na dziąsłach i/lub języku, nadając im wygląd „bruku”. Mężczyźni z zespołem PHTS/Cowden mogą rozwijać piegi na penisie. Wiele osób z PHTS/zespołem Cowden ma również rogowacenie akralne i podeszwowe (ciemne, płaskie plamy na dłoniach i stopach), a niektóre mają naczyniaki krwionośne lub malformacje naczyniowe. Zmiany skórne są często obecne w wieku około 20 lat.
- Głowa i mózg: Osoby z PHTS/zespołem Cowden mają również tendencję do dużego rozmiaru głowy (makrocefalia) i szczególnie długiego kształtu głowy (dolichocefalia). Pacjenci są również narażeni na zwiększone ryzyko rozwoju choroby Lhermitte-Duclos, łagodnego guza móżdżku (części mózgu, która kontroluje koordynację ruchów). Autyzm i opóźnienie rozwoju obserwowano również ze zwiększoną częstotliwością u osób z PHTS/zespołem Cowdena.
Jak dziedziczy się zespół PHTS/Cowden?
Każdy ma dwie kopie genu PTEN. Osoby z PHTS mają mutację w jednej kopii pary genów PTEN. Kopia genu z mutacją może zostać przekazana przyszłym pokoleniom. Szansa, że dziecko osoby z PHTS odziedziczy kopię genu z mutacją wynosi 50 procent. Szansa na to, że nie odziedziczy mutacji również wynosi 50 proc.
Osoby, u których zdiagnozowano PHTS/zespół Cowdena, powinny poinformować członków rodziny o swojej diagnozie i zachęcić ich do poddania się poradnictwu genetycznemu. W przypadku pacjentów z zespołem Cowden, którzy nie mają mutacji genu PTEN, członkowie rodziny mogą wymagać oceny przez genetyka medycznego w celu ustalenia, czy spełniają również kliniczne kryteria rozpoznania zespołu Cowden.
Obejmuje to ocenę ich osobistej historii, badanie historii rodzinnej i testy genetyczne, jeśli wcześniej zidentyfikowano w rodzinie mutację genu PTEN. Dostarczone zostaną również zalecenia dotyczące utrzymania zdrowia pacjenta i jego rodziny oraz zapobiegania nowotworom.
Diagnoza i testy
Jak diagnozuje się zespół PHTS/Cowden?
PHTS rozpoznaje się po stwierdzeniu mutacji w genie PTEN. Międzynarodowe Konsorcjum Cowden opracowało kryteria (wytyczne) w celu ustalenia diagnozy zespołu Cowden. Dodatkowo, zarówno National Comprehensive Cancer Network, jak i Cleveland Clinic ustaliły wytyczne dotyczące badań genetycznych dla zespołu PHTS/Cowden. Są one często aktualizowane w oparciu o nowe badania.
Ocena PHTS/zespołu Cowden powinna być rozważona u osób z chorobą Lhermitte-Duclos o początku w wieku dorosłym, makrocefalią z autyzmem/opóźnieniem rozwoju, licznymi i mieszanymi typami polipów przewodu pokarmowego lub kombinacją cech PHTS/zespołu Cowden, takich jak rak tarczycy i macicy lub raka piersi i nerek.
Jeśli okaże się, że pacjent spełnia kryteria kliniczne lub testowe, można zaproponować badanie genu PTEN. Testy genetyczne przeprowadza się na podstawie próbki krwi. Po zidentyfikowaniu mutacji u pacjenta, członkowie rodziny mogą zostać przetestowani pod kątem tej mutacji w celu ustalenia, kto jeszcze w rodzinie ma PHTS.
Zarządzanie i leczenie
Jak leczy się PHTS/zespół Cowdena?
Obecnie nie ma lekarstwa na zespół PHTS/Cowden. Pacjenci przechodzą całożyciowy nadzór w celu monitorowania łagodnych i nowotworowych narośli, aby pomóc wykryć jakiekolwiek problemy w najwcześniejszym, najbardziej uleczalnym momencie.
Zaleca się, aby osoby z zespołem PHTS/Cowden miały:
- Specjalistyczne badania przesiewowe w kierunku raka piersi. Powinno to obejmować samobadanie piersi co miesiąc, począwszy od wieku 18 lat, badanie piersi przez lekarza lub pielęgniarkę co 6 miesięcy, począwszy od wieku 25 lat, oraz mammografię/MRI piersi raz w roku, począwszy od wieku 30-35 lat lub 5-10 lat wcześniej niż najmłodsza diagnoza raka piersi w rodzinie. Są mężczyźni z zespołem PHTS/Cowden, u których rozwinął się rak piersi. Chociaż ryzyko jest znacznie mniejsze niż w przypadku kobiet, zalecamy, aby mężczyźni wykonywali comiesięczne samobadanie piersi. Niektóre kobiety ze zwiększonym ryzykiem raka piersi rozważają profilaktyczną mastektomię (usunięcie piersi w celu zapobiegania nowotworom).
- Badania przesiewowe w kierunku raka tarczycy. W przypadku osób z mutacjami PTEN zalecamy wykonanie podstawowego USG tarczycy w wieku rozpoznania, a następnie co najmniej coroczną kontrolę przez specjalistę endokrynologa.
- Obrazowanie nerek co 1-2 lata począwszy od 40 roku życia.
- Kolonoskopia wyjściowa (badanie okrężnicy i odbytnicy za pomocą elastycznej, oświetlonej rurki) należy wykonać w wieku 35 lat lub 5-10 lat młodszym niż najwcześniejsza diagnoza raka jelita grubego w rodzinie, z obserwacją uzależnioną od liczby i rodzaju wykrytych polipów. Wiele różnych typów polipów hamartomatycznych jest powszechnie obserwowanych w górnym odcinku przewodu pokarmowego i jelita grubego u osób z mutacjami PTEN. Może być zalecana wyjściowa endoskopia górna, aby pomóc ustalić lub potwierdzić diagnozę zespołu Cowden. Trwające badanie endoskopowe górnej części żołądka i górnej części jelita cienkiego opiera się na wynikach badania podstawowego.
- Postępowanie dermatologiczne Jeśli potrzebne.
- Kobiety, które są PTEN-dodatnie, powinny również zgłosić się do ginekologa onkologa, aby omówić rodzaj badań przesiewowych w kierunku raka endometrium. Można rozważyć coroczne losowe biopsje endometrium.
UWAGA: Nie ma badań, które dowodzą, że badania przesiewowe w kierunku raka są skuteczne u osób z PHTS/zespołem Cowdena. Rekomendacje oparte są na opinii ekspertów w dziedzinie genetyki nowotworów i zespołu PHTS/Cowden. Podobnie jak w przypadku większości badań przesiewowych w kierunku raka, te zalecenia, miejmy nadzieję, pomogą wykryć nowotwory na wcześniejszym etapie, kiedy są one bardziej uleczalne, ale nie mogą zapobiec wystąpieniu nowotworu.
Discussion about this post