Rodzinna polipowatość gruczolakowata (FAP)

Objawy i przyczyny

Co powoduje rodzinną polipowatość gruczolakowatą (FAP)?

FAP występuje u 1 na 10 000 osób. Jest to spowodowane mutacjami w genie APC, które zakłócają funkcję białka wytwarzanego przez ten gen. Pozwala to komórkom rosnąć w niekontrolowany sposób i predysponuje je do zachorowania na nowotwory. Większość pacjentów z FAP odziedziczyła mutację w APC od jednego z rodziców, który również był dotknięty FAP. Około 25% przypadków mutacji ma miejsce w momencie poczęcia pacjenta i w tym przypadku nie ma rodzinnej historii FAP u rodziców.

Ponieważ pacjenci urodzeni z mutacją APC mają mutację w każdej komórce okrężnicy, rozwijają się u nich setki, a nawet tysiące tych potencjalnie przedrakowych gruczolaków. Ponieważ mutacja występuje w każdej komórce ciała pacjenta, inne narządy są podatne na wzrost, zarówno łagodny, jak i złośliwy.

Te inne narządy obejmują:

• Kości (kostniaki są łagodnymi guzami kostnymi, zwykle atakującymi czaszkę i szczękę).
• Usta (nie wyrwane zęby, dodatkowe zęby i zębiaki) [benign tumors]).
• siatkówki oczu (wrodzony przerost nabłonka barwnikowego siatkówki [pigmented lesions on the retinas that usually do not interfere with vision]).
• Tkanka miękka (guzy, takie jak torbiele naskórkowe i włókniaki na skórze).
• Tkanka włóknista, np. w bliznach (guzy desmoidalne).
• Żołądek. Około 90% pacjentów z FAP będzie miało polipy w żołądku. Najczęstszymi polipami żołądka są łagodne polipy gruczołu dna. Rak żołądka czasami rozwija się z polipów żołądka (mniej niż 2% przypadków).
• Dwunastnica (pierwsza część jelita cienkiego). Prawie u wszystkich pacjentów z FAP rozwiną się polipy w dwunastnicy, a niewielki odsetek tych pacjentów może w rezultacie mieć raka dwunastnicy.
• Jelito cienkie. Czasami polipy rozwijają się w jelicie cienkim i bardzo rzadko stają się nowotworami. To bardzo rzadkie.
• Tarczyca. Rak tarczycy występuje częściej u pacjentów z FAP niż w populacji ogólnej i dwukrotnie częściej u kobiet niż mężczyzn. Jest to bardzo łagodna wersja raka (rak brodawkowaty) i prawie zawsze jest wyleczona.
• Mózg. Najczęstsze nowotwory mózgu w FAP to rdzeniak, gwiaździak i wyściółczak. To rzadkość, nawet w FAP. FAP i rak mózgu to rodzaj zespołu Turcota.

Guzy desmoidalne

Guzy desmoidalne to przerost tkanki włóknistej, który jest rzadki w populacji ogólnej, ale występuje u 15% pacjentów z FAP. Czasami rozwijają się twarde białe płatki tkanki desmoidalnej, powodując problemy, nie będąc guzem. Kolejne 15% pacjentów otrzymuje tę wersję. 50% guzów desmoidalnych rośnie wewnątrz jamy brzusznej, 45% w ścianie brzucha i 5% poza brzuchem. Wewnątrz jamy brzusznej są one zazwyczaj poddawane zabiegom chirurgicznym jamy brzusznej i mają tendencję do powiększania się wokół tętnic (naczyń krwionośnych) do jelita. To sprawia, że ​​ich usunięcie jest trudne lub niemożliwe, chyba że usunięta zostanie również duża część jelita cienkiego. Nawet po usunięciu guzy desmoidalne mają tendencję do nawracania.

Choroba desmoidalna jest drugą najczęstszą przyczyną zgonów u pacjentów z FAP.

Ryzyko guzów desmoidalnych jest różne. Czynniki ryzyka obejmują:

• Historia rodzinna guzów desmoidalnych (inni członkowie rodziny mają guzy desmoidalne).
• Płeć żeńska.
• Posiadanie zespołu Gardnera.
• Posiadanie mutacji APC poza kodonem 1400 (jednostka kodu genetycznego).

Desmoidom przypisuje się etap, w zależności od ich wielkości, powodowanych przez nie objawów i tempa wzrostu:

• Desmoidy w stadium I zwykle nie wymagają leczenia lub są leczone sulindakiem (Clinoril®), lekiem przeciwzapalnym.
• Desmoidy w stadium II są zwykle leczone albo samym sulindakiem, albo w połączeniu z lekiem blokującym estrogen, takim jak raloksyfen (Evista®).
• Desmoidy III stopnia są leczone łagodną chemioterapią.
• Desmoidy IV stopnia są leczone ekstremalną chemioterapią.

Ponieważ 80% desmoidów związanych z FAP rozwija się w ciągu trzech lat od operacji jamy brzusznej, pacjenci z wysokim ryzykiem desmoidów powinni opóźnić operację lub jej unikać. Chirurgia laparoskopowa (operacja wykonywana przez bardzo małe nacięcia „dziurki od klucza” w jamie brzusznej) może zminimalizować uraz i zmniejszyć ryzyko guzów desmoidalnych.

Choroba desmoidalna staje się łagodniejsza wraz z wiekiem pacjentów. U około 12% pacjentów desmoidy znikają same. Niestety u 7% pacjentów z desmoidami choroba jest śmiertelna.

W jaki sposób dziedziczona jest rodzinna polipowatość gruczolakowata (FAP)?

FAP jest dziedziczony w sposób „autosomalny dominujący”:

1. Każdy ma dwie kopie genu APC.
2. Osoby z FAP mają mutację (zmianę) w jednej kopii genu APC.
3. Kopia genu z mutacją może zostać przekazana przyszłym pokoleniom.
4. Szansa, że ​​dziecko osoby z FAP odziedziczy kopię genu z mutacją wynosi 50%.

Osoby, u których zdiagnozowano FAP, powinny poinformować członków rodziny o swojej diagnozie i zachęcić ich do poddania się poradnictwu genetycznemu. Ocena ta obejmuje ich historię osobistą, historię rodzinną i testy genetyczne pod kątem mutacji genu APC. Pacjent otrzyma również zalecenia, jak dbać o zdrowie rodziny i zapobiegać nowotworom.