Zespół nerczycowy: dieta, objawy i leczenie

Co to jest zespół nerczycowy?

Zespół nerczycowy to zbiór objawów wskazujących na uszkodzenie nerek. Zespół nerczycowy obejmuje:

• Albuminuria — duże ilości białka w moczu
• hiperlipidemia — wyższy niż normalnie poziom tłuszczu i cholesterolu we krwi
• obrzęk lub opuchlizna, zwykle nóg, stóp lub kostek, a rzadziej rąk lub twarzy
• hipoalbuminemia — niski poziom albuminy we krwi
• Albumina jest białkiem, które działa jak gąbka, ściągając dodatkowy płyn z organizmu do krwiobiegu, gdzie pozostaje do momentu usunięcia przez nerki. Kiedy albumina przedostaje się do moczu, krew traci zdolność wchłaniania dodatkowych płynów z organizmu, powodując obrzęk.

Zespół nerczycowy wynika z problemu z filtrami nerkowymi, zwanymi kłębuszkami. Kłębuszki to maleńkie naczynia krwionośne w nerkach, które usuwają produkty przemiany materii i nadmiar płynów z krwi i wysyłają je do pęcherza w postaci moczu.

Gdy krew przechodzi przez zdrowe nerki, kłębuszki odfiltrowują produkty przemiany materii i pozwalają krwi zatrzymać komórki i białka, których potrzebuje organizm. Jednak białka z krwi, takie jak albumina, mogą przedostawać się do moczu, gdy kłębuszki są uszkodzone. W zespole nerczycowym uszkodzone kłębuszki pozwalają 3 gramom lub więcej białka przedostać się do moczu w ciągu 24 godzin, co stanowi ponad 20-krotność ilości dopuszczalnej w zdrowych kłębuszkach.

Co powoduje zespół nerczycowy?

Zespół nerczycowy może być spowodowany chorobami dotykającymi tylko nerki, takimi jak ogniskowe odcinkowe stwardnienie kłębuszków nerkowych (FSGS) lub nefropatia błoniasta. Choroby, które dotyczą tylko nerek, nazywane są pierwotnymi przyczynami zespołu nerczycowego. Kłębuszki są zwykle celem tych chorób z przyczyn, które nie są w pełni zrozumiałe. W FSGS — najczęstszej pierwotnej przyczynie zespołu nerczycowego — w częściach kłębuszków tworzy się blizna. W nefropatii błoniastej cząsteczki odpornościowe tworzą szkodliwe złogi w kłębuszkach nerkowych.

Zespół nerczycowy może być również spowodowany chorobami ogólnoustrojowymi, czyli chorobami dotykającymi wiele części ciała, takimi jak cukrzyca czy toczeń. Choroby ogólnoustrojowe, które wpływają na nerki, nazywane są wtórnymi przyczynami zespołu nerczycowego. Ponad 50 procent przypadków zespołu nerczycowego u dorosłych ma przyczyny wtórne, przy czym najczęstszą jest cukrzyca.

Jakie są oznaki i objawy zespołu nerczycowego?

Oprócz albuminurii, hiperlipidemii, obrzęku i hipoalbuminy osoby z zespołem nerczycowym mogą

• przybranie na wadze
• zmęczenie
• pienisty mocz
• utrata apetytu

Jakie są powikłania zespołu nerczycowego?

Utrata różnych białek z organizmu może prowadzić do różnych powikłań u osób z zespołem nerczycowym. Zakrzepy krwi mogą tworzyć się, gdy białka, które normalnie im zapobiegają, są tracone z moczem. Zakrzepy krwi mogą blokować przepływ krwi i tlenu przez naczynie krwionośne. Utrata immunoglobulin – białek układu odpornościowego, które pomagają zwalczać choroby i infekcje – prowadzi do zwiększonego ryzyka infekcji. Te infekcje obejmują zapalenie płuc, infekcję płuc; zapalenie tkanki łącznej, infekcja skóry; zapalenie otrzewnej, infekcja brzucha; i zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, infekcje mózgu i kręgosłupa. Leki podawane w leczeniu zespołu nerczycowego mogą również zwiększać ryzyko tych infekcji. Inne powikłania zespołu nerczycowego obejmują

• niedoczynność tarczycy – stan, w którym tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów tarczycy, aby zaspokoić potrzeby organizmu
• niedokrwistość — stan, w którym czerwone krwinki są mniej lub mniej niż normalnie, co oznacza, że ​​mniej tlenu jest przenoszone do komórek organizmu
• choroba wieńcowa, zwana również chorobą wieńcową serca — choroba serca spowodowana zwężeniem tętnic dostarczających krew do serca
• wysokie ciśnienie krwi, zwane również nadciśnieniem – stan, w którym krew przepływa przez naczynia krwionośne z siłą większą niż normalnie
• ostre uszkodzenie nerek — nagła i przejściowa utrata funkcji nerek

Jak diagnozuje się zespół nerczycowy?

Próbki moczu są pobierane w celu zdiagnozowania osób podejrzanych o zespół nerczycowy.

Zespół nerczycowy rozpoznaje się, gdy w moczu znajdują się duże ilości białka. Albumina białek krwi stanowi większość utraconego białka, chociaż wiele innych ważnych białek jest również traconych w zespole nerczycowym.

Obecność albuminy w moczu można wykryć za pomocą testu paskowego wykonanego na próbce moczu. Próbka moczu jest zbierana w specjalnym pojemniku w gabinecie służby zdrowia lub placówce handlowej i może być testowana w tym samym miejscu lub wysłana do laboratorium w celu analizy. W celu przeprowadzenia testu pielęgniarka lub technik umieszcza w moczu pasek papieru poddanego obróbce chemicznej, zwanego bagnetem. Plastry na bagnecie zmieniają kolor, gdy w moczu obecne jest białko.

Zwykle do potwierdzenia diagnozy potrzebny jest dokładniejszy pomiar. Do laboratorium można wysłać pojedynczą próbkę moczu lub zbiór moczu z 24 godzin. Za pomocą pojedynczej próbki moczu laboratorium mierzy zarówno albuminę, jak i kreatyninę, produkt odpadowy normalnego rozpadu mięśni. Porównanie pomiarów nazywa się stosunkiem albuminy do kreatyniny w moczu. Próbka moczu zawierająca ponad 30 miligramów albuminy na każdy gram kreatyniny może sygnalizować problem. Dzięki 24-godzinnej zbiórce moczu laboratorium mierzy tylko ilość obecnej albuminy. Pojedyncza próbka moczu jest łatwiejsza do pobrania niż próbka dobowa i zwykle wystarcza do potwierdzenia diagnozy, chociaż w niektórych przypadkach można zastosować zbiórkę dobową.

Po zdiagnozowaniu zespołu nerczycowego zwykle potrzebne są badania krwi w celu wykrycia chorób ogólnoustrojowych, które mogą powodować zespół nerczycowy, oraz sprawdzenia ogólnej pracy nerek. Badanie krwi polega na pobraniu krwi w biurze lub placówce handlowej pracownika służby zdrowia i przesłaniu próbki do laboratorium w celu analizy.

Chociaż badania krwi mogą wskazywać na choroby ogólnoustrojowe, zwykle potrzebna jest biopsja nerki, aby zdiagnozować konkretną chorobę podstawową powodującą zespół nerczycowy i określić najlepsze leczenie. Biopsja nerki to procedura polegająca na pobraniu fragmentu tkanki nerki do badania pod mikroskopem. Biopsje nerek są wykonywane przez pracownika służby zdrowia w szpitalu z lekką sedacją i znieczuleniem miejscowym. Biopsja często nie jest potrzebna w przypadku osoby z cukrzycą, ponieważ historia choroby i badania laboratoryjne mogą wystarczyć do zdiagnozowania problemu jako wyniku cukrzycy.

Jak leczy się zespół nerczycowy?

Leczenie zespołu nerczycowego obejmuje zajęcie się podstawową przyczyną, a także podjęcie kroków w celu obniżenia wysokiego ciśnienia krwi, obrzęku, wysokiego poziomu cholesterolu i ryzyka infekcji. Leczenie zwykle obejmuje przyjmowanie leków i zmiany w diecie.

Leki obniżające ciśnienie krwi mogą również znacznie spowolnić postęp choroby nerek powodującej zespół nerczycowy. Dwa rodzaje leków obniżających ciśnienie krwi, inhibitory konwertazy angiotensyny (ACE) i blokery receptora angiotensyny (ARB), okazały się skuteczne w spowalnianiu postępu choroby nerek poprzez zmniejszenie ciśnienia wewnątrz kłębuszków nerkowych, a tym samym zmniejszenie albuminurii. Wiele osób potrzebuje dwóch lub więcej leków do kontrolowania ciśnienia krwi. Oprócz inhibitora ACE lub ARB, diuretyk – lek, który pomaga nerkom w usuwaniu płynów z krwi – może być również przydatny w obniżaniu ciśnienia krwi, a także obrzęków. Mogą być również potrzebne beta-blokery, blokery kanału wapniowego i inne leki na ciśnienie krwi.

W celu obniżenia poziomu cholesterolu można podawać statyny.

Osoby z zespołem nerczycowym powinny otrzymać szczepionkę przeciw pneumokokom, która pomaga chronić przed bakterią, która często powoduje infekcje, oraz coroczne szczepienia przeciw grypie.

Leki rozrzedzające krew są zwykle podawane tylko osobom z zespołem nerczycowym, u których powstają zakrzepy krwi; leki te nie są stosowane jako środek zapobiegawczy.

Zespół nerczycowy może ustąpić po leczeniu podstawowej przyczyny. Więcej informacji na temat leczenia podstawowych przyczyn zespołu nerczycowego można znaleźć w temacie dotyczącym zdrowia NIDDK, Choroby kłębuszków nerkowych.

Jedzenie, dieta i odżywianie

Nie wykazano, aby jedzenie, dieta i odżywianie odgrywały rolę w wywoływaniu lub zapobieganiu zespołowi nerczycowemu u dorosłych. W przypadku osób, u których rozwinął się zespół nerczycowy, zaleca się ograniczenie spożycia sodu w diecie, często z soli i płynów, aby zmniejszyć obrzęk. Dieta uboga w tłuszcze nasycone i cholesterol może być również zalecana w celu kontrolowania hiperlipidemii.

Badania kliniczne

Narodowy Instytut Cukrzycy oraz Chorób Układu Pokarmowego i Nerek (NIDDK) oraz inne komponenty Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH) prowadzą i wspierają badania nad wieloma chorobami i stanami chorobowymi.

Czym są badania kliniczne i czy są dla Ciebie odpowiednie?

Badania kliniczne są częścią badań klinicznych i podstawą wszystkich postępów w medycynie. Badania kliniczne analizują nowe sposoby zapobiegania chorobom, ich wykrywania i leczenia. Naukowcy wykorzystują również badania kliniczne, aby przyjrzeć się innym aspektom opieki, takim jak poprawa jakości życia osób z chorobami przewlekłymi.

Jakie badania kliniczne są otwarte?

Badania kliniczne, które są obecnie otwarte i są w trakcie rekrutacji, można obejrzeć na stronie www.ClinicalTrials.gov.

Bibliografia

Zespół nerczycowy. Internetowa biblioteka medyczna z podręcznikami firmy Merck. www.merckmanuals.com . Zaktualizowano w styczniu 2010 r. Dostęp 15 lutego 2012 r.

Źródło: Narodowy Instytut Zdrowia; Narodowy Instytut Zaburzeń Neurologicznych i Udaru: Zespół nerczycowy