Co to jest reaktywne zapalenie stawów?

Reaktywne zapalenie stawów
Reaktywne zapalenie stawów kolanowych
Specjalność	Reumatologia

Reaktywne zapalenie stawów, formalnie znany jako Zespół Reitera, jest formą zapalenia stawów, która rozwija się w odpowiedzi na infekcję w innej części ciała (reaktywność krzyżowa). Kontakt z bakteriami i rozwój infekcji może wywołać chorobę. Zanim u pacjenta wystąpią objawy, często infekcja „wyzwalająca” została wyleczona lub w przypadkach przewlekłych jest w remisji, co utrudnia ustalenie pierwotnej przyczyny.

Zapaleniu stawów często towarzyszą inne charakterystyczne objawy; wcześniej nazywano to zespołem Reitera, chorobą Reitera lub artretyzmem Reitera. Określenie „reaktywne zapalenie stawów” jest zdecydowanie preferowane i coraz częściej używane jako substytut tego określenia, ponieważ Hans Conrad Julius Reiter nie był pierwszym, który opisał ten zespół, jego wnioski dotyczące jego patogenezy były niepoprawne, a ponieważ jako nazista popełnił zbrodnie wojenne Obóz koncentracyjny Buchenwald w czasie II wojny światowej.

Objawy reaktywnego zapalenia stawów obejmują triadę objawów: zapalenie stawów dużych stawów, zapalenie oczu w postaci zapalenia spojówek lub błony naczyniowej oka, zapalenie cewki moczowej u mężczyzn lub zapalenie szyjki macicy u kobiet. Samo zapalenie stawów występujące po ekspozycji seksualnej lub infekcji jelitowej jest również znane jako reaktywne zapalenie stawów. Pacjenci mogą również prezentować zmiany skórno-śluzówkowe, a także zmiany skórne podobne do łuszczycy, takie jak circinate balanitis i keratoderma blennorrhagicum. Zapalenie przyczepów ścięgnistych może obejmować ścięgno Achillesa, powodując ból pięty. Nie wszystkie osoby dotknięte chorobą mają wszystkie objawy.

Obraz kliniczny reaktywnego zapalenia stawów zwykle obejmuje zapalenie mniej niż pięciu stawów, które często obejmuje staw kolanowy lub krzyżowo-biodrowy. Zapalenie stawów może być „addytywne” (więcej stawów ulega zapaleniu oprócz pierwotnie dotkniętego chorobą) lub „wędrowne” (nowe stawy ulegają zapaleniu po poprawie pierwotnego miejsca zapalenia).

Reaktywne zapalenie stawów jest seronegatywnym zapaleniem stawów sprzężonym z HLA-B27 RF, często wywoływanym przez infekcje układu moczowo-płciowego lub przewodu pokarmowego. Najczęstszymi wyzwalaczami są infekcje jelitowe (z Salmonella, Shigella lub Campylobacter) i zakażenia przenoszone drogą płciową (np Chlamydia trachomatis); jednakże może się to również zdarzyć po zakażeniach paciorkowcami grupy A.

Najczęściej dotyka osoby w wieku 20–40 lat, częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet i częściej u osób rasy białej niż u osób rasy czarnej. Wynika to z wysokiej częstości występowania genu HLA-B27 w populacji białej. Może wystąpić w postaci epidemii. Pacjenci z HIV są również narażeni na zwiększone ryzyko wystąpienia reaktywnego zapalenia stawów.

Liczne przypadki podczas I i II wojny światowej skupiały się na triadzie zapalenia stawów, zapalenia cewki moczowej i spojówek (często z dodatkowymi zmianami śluzówkowo-skórnymi), które w tamtym czasie określano również mianem Zespół Fiessengera-Leroy-Reitera.

objawy i symptomy

Keratoderma blennorrhagicum z powodu reaktywnego zapalenia stawów

• Ponieważ powszechne zaangażowane układy obejmują oko, układ moczowy oraz dłonie i stopy, jeden kliniczny mnemonik dotyczący reaktywnego zapalenia stawów brzmi: „Nie widzę, nie mogę siusiać, nie mogę wspiąć się na drzewo”.
• Klasyczna triada składa się z:
  • Zapalenie spojówek
  • Nongonokokowe zapalenie cewki moczowej
  • Asymetryczne zapalenie niejedno-stawowe
• Objawy pojawiają się zwykle w ciągu 1–3 tygodni, ale mogą trwać od 4 do 35 dni od początku epizodu prowokującego.
• Klasyczny objaw zespołu rozpoczyna się objawami ze strony układu moczowego, takimi jak palący ból podczas oddawania moczu (dysuria) lub zwiększona częstotliwość oddawania moczu. Mogą pojawić się inne problemy układu moczowo-płciowego, takie jak zapalenie gruczołu krokowego u mężczyzn i zapalenie szyjki macicy, zapalenie jajowodu i / lub zapalenie sromu i pochwy u kobiet.
• Objawia się zapaleniem stawów obejmującym duże stawy, takie jak kolana i kręgosłup krzyżowo-biodrowy, powodując ból i obrzęk. Może występować asymetryczne zapalenie stawów międzypaliczkowych, ale ze względną oszczędnością małych stawów, takich jak nadgarstek i dłoń.
• Pacjent może cierpieć na zapalenie przyczepów ścięgnistych objawiające się bólem pięty, zapaleniem ścięgna Achillesa lub zapaleniem powięzi podeszwowej, wraz z zapaleniem żołędzi prącia (circinate balanitis), które obejmuje zmiany prącia obecne u około 20 do 40 procent mężczyzn z tą chorobą.
• U niewielkiego odsetka mężczyzn i kobiet pojawiają się małe, twarde guzki zwane keratoderma blennorrhagicum na podeszwach stóp oraz, rzadziej, na dłoniach lub w innych miejscach. Obecność keratodermy blennorrhagica jest diagnostyczna dla reaktywnego zapalenia stawów przy braku klasycznej triady. Cechą tej choroby są również guzki podskórne.
• Zajęcie oczu (łagodne obustronne zapalenie spojówek) występuje u około 50% mężczyzn z zespołem reaktywnego zapalenia stawów układu moczowo-płciowego i około 75% mężczyzn z zespołem reaktywnego zapalenia jelit. Zapalenie spojówek i błony naczyniowej oka może obejmować zaczerwienienie oczu, ból i podrażnienie oczu lub niewyraźne widzenie. Zajęcie oka zwykle pojawia się na wczesnym etapie reaktywnego zapalenia stawów, a objawy mogą pojawiać się i znikać.
• Zapalenie palców lub „paluch kiełbasiany”, rozlany obrzęk pojedynczego palca lub stopy, jest charakterystyczną cechą reaktywnego zapalenia stawów i innych obwodowych zapaleń stawów kręgosłupa, ale można go również zaobserwować w dnie wielostawowej i sarkoidozie.
• Mogą występować zmiany skórno-śluzówkowe. Typowe odkrycia obejmują pojawiające się i znikające owrzodzenia jamy ustnej. W niektórych przypadkach te wrzody są bezbolesne i pozostają niezauważone. W jamie ustnej pacjenci mogą częściej niż w populacji ogólnej cierpieć na nawracające aftowe zapalenie jamy ustnej, język geograficzny i migrujące zapalenie jamy ustnej.
• Niektórzy pacjenci cierpią na poważne problemy żołądkowo-jelitowe podobne do choroby Leśniowskiego-Crohna.
• Około 10 procent osób z reaktywnym zapaleniem stawów, szczególnie tych z przedłużonym przebiegiem choroby, rozwinie objawy sercowe, w tym niedomykalność aorty i zapalenie osierdzia. Reaktywne zapalenie stawów jest opisywane jako prekursor innych schorzeń stawów, w tym zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa.

Przyczyny

Reaktywne zapalenie stawów jest związane z genem HLA-B27 na chromosomie 6 i obecnością zapalenia przyczepów ścięgnistych jako podstawowej zmiany patologicznej i jest wyzwalane przez poprzedzającą infekcję. Najczęstszą infekcją wywołującą w USA jest infekcja narządów płciowych Chlamydia trachomatis. Inne bakterie, o których wiadomo, że wywołują reaktywne zapalenie stawów, są bardziej powszechne na całym świecie Ureaplasma urealyticum, Salmonella spp., Shigella spp., Yersinia spp. i Campylobacter spp.

Chorobę może poprzedzać również zatrucie pokarmowe lub infekcja przewodu pokarmowego (ostatnie cztery wymienione wyżej rodzaje bakterii to bakterie jelitowe).Shigella jest najczęstszym organizmem wywołującym reaktywne zapalenie stawów po biegunce. Chlamydia trachomatis jest najczęstszą przyczyną reaktywnego zapalenia stawów po zapaleniu cewki moczowej. Ureaplasma i mykoplazma są rzadkimi przyczynami. Istnieją poszlaki na inne organizmy powodujące chorobę, ale szczegóły są niejasne.

Reaktywne zapalenie stawów objawia się zwykle około 1–3 tygodni po znanej infekcji. Mechanizm interakcji między organizmem zakażającym a żywicielem jest nieznany. Hodowle mazi stawowej są ujemne, co sugeruje, że reaktywne zapalenie stawów jest spowodowane odpowiedzią autoimmunologiczną obejmującą reaktywność krzyżową antygenów bakteryjnych z tkankami stawu lub antygenami bakteryjnymi, które w jakiś sposób osadzają się w stawach.

Diagnoza

Istnieje kilka objawów klinicznych, ale obraz kliniczny jest zdominowany przez zapalenie jednego lub kilku stawów, powodujące ból, obrzęk, zaczerwienienie i uczucie ciepła w dotkniętych obszarach.

Próba wyhodowania drobnoustrojów sprawczych może zostać pobrana z cewki moczowej, szyjki macicy i gardła. Hodowle można również prowadzić na próbkach moczu i kału lub na płynie uzyskanym w wyniku artrocentezy.

Testy na białko C-reaktywne i szybkość sedymentacji erytrocytów to niespecyficzne testy, które można wykonać w celu potwierdzenia rozpoznania zespołu.
Można również wykonać badanie krwi pod kątem markera genetycznego HLA-B27. Około 75 procent wszystkich pacjentów z reaktywnym zapaleniem stawów ma ten gen.

Kryteria diagnostyczne

Chociaż nie ma ostatecznych kryteriów rozpoznawania reaktywnego zapalenia stawów, American College of Rheumatology opublikował wytyczne dotyczące czułości i swoistości.

Leczenie reaktywnego zapalenia stawów

Głównym celem leczenia jest zidentyfikowanie i wyeliminowanie źródła infekcji za pomocą odpowiednich antybiotyków, jeśli nadal są obecne. W przeciwnym razie leczenie jest objawowe dla każdego problemu. Nieswoiste zapalenie cewki moczowej można leczyć krótkim kursem tetracykliny. Stosuje się leki przeciwbólowe, zwłaszcza NLPZ. Sterydy, sulfasalazyna i leki immunosupresyjne mogą być potrzebne u pacjentów z ciężkimi objawami reaktywnymi, którzy nie reagują na żadne inne leczenie. W przypadku zapalenia tęczówki przydatne są miejscowe kortykosteroidy.

Rokowanie

Reaktywne zapalenie stawów może ustępować samoistnie, często nawracać, przewlekle lub postępować. Większość pacjentów ma ciężkie objawy trwające od kilku tygodni do sześciu miesięcy. 15 do 50 procent przypadków obejmuje nawracające ataki zapalenia stawów. Przewlekłe zapalenie stawów lub zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych występuje w 15–30% przypadków. Powtarzające się ataki przez wiele lat są powszechne, a pacjenci czasami kończą się przewlekłym i prowadzącym do niepełnosprawności zapaleniem stawów, chorobami serca, złogami amyloidowymi, zesztywniającym zapaleniem stawów kręgosłupa, nefropatią immunoglobulin A, zaburzeniami przewodzenia w sercu lub zapaleniem aorty z niedomykalnością aorty. Jednak większość osób z reaktywnym zapaleniem stawów może oczekiwać normalnej długości życia i utrzymania prawie normalnego stylu życia z niewielkimi dostosowaniami w celu ochrony zajętych narządów.

Epidemiologia

Ponieważ kobiety mogą być niedodiagnozowane, dokładna częstość występowania reaktywnego zapalenia stawów jest trudna do oszacowania. Jednak kilka badań zostało ukończonych. W Norwegii w latach 1988-1990 zapadalność wynosiła 4,6 przypadków na 100 000 w przypadku reaktywnego zapalenia stawów wywołanego przez chlamydie i 5 przypadków na 100 000 w przypadku wywoływanego przez bakterie jelitowe. W 1978 roku w Finlandii roczna zapadalność wynosiła 43,6 na 100 000.