Stwardnienie rozsiane o późnym początku

Jeśli chodzi o wiek, stwardnienie rozsiane (MS) nie dyskryminuje. Chociaż większość ludzi ma od 20 do 50 lat w momencie diagnozy, choroba może dotknąć osoby starsze. Nazywa się to SM o późnym początku i jest powszechnie definiowane jako wystąpienie pierwszych objawów SM po 50. roku życia.

Sposób, w jaki choroba objawia się w SM o późnym początku, może różnić się od tego, co zwykle ma miejsce w SM o początku w wieku dorosłym, które najczęściej dotyka osoby w wieku około 20 i 30 lat.

Powoduje

SM to przewlekła choroba ośrodkowego układu nerwowego (OUN), która obejmuje mózg, rdzeń kręgowy i nerwy wzrokowe zlokalizowane w oczach. W SM układ odpornościowy atakuje komórki nerwowe i otaczającą je osłonkę mielinową, powodując blizny.

Blizna mielinowa zasadniczo blokuje komunikację między mózgiem a ciałem. Wynikające z tego zniekształcenie i blokowanie wiadomości między mózgiem a rdzeniem kręgowym prowadzi do objawów i niepełnosprawności rozpoznawanych jako SM.

Nie wiadomo jeszcze, co uruchamia odpowiedź układu odpornościowego w przypadku stwardnienia rozsianego. Jednak wydaje się, że występuje to u osób z genetyczną podatnością na tę chorobę, które są narażone na jeden lub więcej czynników środowiskowych, w tym palenie, stres i niedobór witaminy D.

Nie wiadomo również, dlaczego u niektórych osób SM rozwija się później niż u innych. Należy przeprowadzić dalsze badania, aby lepiej zrozumieć przyczyny i początek SM.

Rodzaje

Istnieją trzy rodzaje SM.

Stwardnienie rozsiane rzutowo-remisyjne (RRMS)

W przypadku stwardnienia rozsianego rzutowo-remisyjnego ludzie mają nawroty lub zaostrzenia – napady niepełnosprawności naprzemiennie z okresami normalnego funkcjonowania. Po zakończeniu ataku objawy SM mogą zniknąć. RRMS jest zdecydowanie najczęstszym typem SM, dotykającym 85-90% pacjentów z SM, z których większość to młodsi dorośli.

Wtórnie postępujące SM (SPMS)

Wtórnie postępujące stwardnienie rozsiane występuje, gdy RRMS przybiera postać postępującą. Szacuje się, że w ciągu 25 lat od RRMS, 90% nieleczonych pacjentów stopniowo przeszło na SPMS.

Pierwotne postępujące stwardnienie rozsiane (PPMS)

W przypadku pierwotnie postępującego stwardnienia rozsianego następuje powolny i stały spadek funkcji z powodu trwałego uszkodzenia nerwów. U niektórych osób mogą wystąpić nawroty i plateau. PPMS zwykle zaczyna się od problemów z chodzeniem, takich jak ciągnięcie stóp lub sztywność w jednej lub obu nogach. Z biegiem miesięcy i lat stopień niepełnosprawności wzrasta.

Ten typ dotyka około 15% osób z SM.Osoby starsze są częściej diagnozowane z PPMS niż osoby młodsze.

Wyzwania diagnostyczne

Rozpoznanie SM u osób w wieku powyżej 50 lat jest dość rzadkie, ale nie jest jasne, ile dokładnie osób cierpi na SM o późnym początku. Wiele badań szacuje, że około 4% pacjentów z SM zaczyna mieć objawy SM po 50 roku życia.

Niestety SM może być trudniejsze do zdiagnozowania w tej populacji z różnych powodów. Jedną z głównych barier jest to, że stwardnienia rozsianego nie badano w populacji osób starszych w takim stopniu, jak w populacji osób młodszych.

Jest to ważne, ponieważ choroba może różnić się u osób młodszych i starszych, w tym zakres doświadczanych objawów. Z tego powodu osoby z SM o późnym początku są często pomijane przez świadczeniodawców, którzy są bardziej zaznajomieni z chorobą u młodszych osób dorosłych.

Nawet niektóre testy diagnostyczne mogą być błędnie interpretowane, jeśli nie zostaną podjęte kroki w celu zbadania chorób o podłożu immunologicznym.

Na przykład, skany rezonansu magnetycznego (MRI) powszechnie stosowane do diagnozowania SM mogą wykazywać uszkodzenie istoty białej mózgu odpowiadające SM, ale mogą być interpretowane jako uszkodzenia spowodowane przez którąkolwiek z kilku chorób naczyniowych występujących u osób starszych.

W SM o późnym początku objawy mogą łatwo naśladować objawy innych zaburzeń, w tym:

• Udar mózgu
• Choroba Parkinsona
• Demencja

• choroba Lou Gehriga (stwardnienie zanikowe boczne lub stwardnienie zanikowe boczne)

• Ciężkie zaburzenie depresyjne

Postęp choroby

Chociaż początkowe objawy SM o późnym początku rozwijają się w późniejszym okresie życia, badania sugerują, że niepełnosprawność fizyczna i utrata funkcji motorycznych pojawiają się szybciej i częściej, gdy SM rozwija się później.

Badania różnią się, który typ SM jest częściej diagnozowany w SM o późnym początku; niektórzy mówią PPMS, podczas gdy inni mówią RRMS. PPMS ma jednak tendencję do diagnozowania, gdy ludzie są w wieku 40 i 50 lat, mniej więcej w tym samym czasie, w którym większość osób z RRMS przechodzi w wtórnie postępujące SM (SPMS).

Badanie z 2016 r. opublikowane w czasopiśmie PLoS One wykazało, że osoby z SM o późnym początku szybciej osiągają wyższy poziom niepełnosprawności – mediana czasu 6,5 roku – w porównaniu do mediany 12,8 lat dla osób z SM o początku w wieku dorosłym. Stwierdzono również, że mężczyźni znacznie szybciej przechodzą do niepełnosprawności niż kobiety.

Leczenie

Twój plan leczenia będzie zależał od rodzaju zdiagnozowanego SM, innych schorzeń, które możesz mieć, oraz stopnia zaawansowania choroby. Twój neurolog omówi strategie postępowania w SM, które będą najskuteczniejsze dla Ciebie i Twojej indywidualnej sytuacji.

Leki

Jeśli niedawno dowiedziałeś się, że masz SM i masz ponad 50 lat, możliwości leczenia mogą być bardziej ograniczone niż w przypadku młodszej osoby dorosłej.

Dzieje się tak częściowo dlatego, że wiele wcześniejszych badań klinicznych leków na SM celowo wykluczało osoby w wieku powyżej 50 lat, więc nie zawsze jest jasne, co jest najskuteczniejsze lub najbezpieczniejsze dla osób w tej grupie wiekowej.Na szczęście wiele nowszych badań rozszerzyło wiek uczestników do 60 lub 65 lat.

Leki stosowane w leczeniu SM nazywane są terapiami modyfikującymi przebieg choroby (DMT) i działają poprzez ukierunkowanie na układ odpornościowy i spowalnianie postępu choroby. Istnieją pewne potencjalne ograniczenia dotyczące DMT dla osób powyżej 50. roku życia.

Wykazano, że Ocrevus (ocrelizumab), jedyny DMT zatwierdzony przez Food and Drug Administration (FDA) do leczenia PPMS, znacznie zmniejsza niepełnosprawność. Jednak w badaniu z 2017 r., w którym stwierdzono, że to dotyczyło pacjentów w średnim wieku 45 lat, co może nie odzwierciedlać dokładnie skuteczności leku u osób starszych.

Podobnie jak w przypadku każdego silnego leku, Ocrevus ma skutki uboczne, w tym niektóre, które mogą być szczególnie problematyczne dla osób starszych, takie jak zwiększenie ryzyka infekcji dróg oddechowych i nieprawidłowy wzrost tkanek.

W przypadku RRMS pacjenci w wieku powyżej 50 lat mogą nie reagować tak dobrze jak młodsi pacjenci na Novantrone (mitoksantron), jeden z DMT zatwierdzonych przez FDA do leczenia zarówno RRMS, jak i wtórnie postępującego SM.

Terapie Rehabilitacyjne

Chociaż leki na PPMS są ograniczone, dostępnych jest wiele zabiegów rehabilitacyjnych, które mogą pomóc w leczeniu objawów SM. Twój lekarz może zalecić jedno lub więcej z poniższych:

• Fizjoterapia (PT): Fizjoterapeuta może pomóc Ci zbudować siłę mięśni i nauczyć Cię technik kompensujących utratę funkcji.

• Terapia zajęciowa (OT): Terapia zajęciowa może pomóc w zmodyfikowaniu domu, dzięki czemu będziesz w stanie lepiej obejść swoje ograniczenia podczas dbania o siebie. Może to obejmować ławkę do przenoszenia wanny i przestawianie szafek, aby przedmioty były łatwo dostępne. Możesz także nauczyć się, jak poruszać ciałem, aby zmniejszyć zmęczenie.

• Terapia mowy i języka: logopeda może pomóc ci poprawić oddychanie, nauczyć cię strategii, które minimalizują problemy z połykaniem i aspiracją oraz zmniejszają trudności z mową.

• Rehabilitacja poznawcza: Ta terapia pomaga w zdolnościach poznawczych, takich jak pamięć, uwaga, organizacja i język.

• Rehabilitacja zawodowa: Specjaliści mogą pomóc ci w dostosowaniu pracy do twoich potrzeb lub w znalezieniu, która jest lepiej dopasowana.

Ostatecznie, przebieg SM o późnym początku i to, jak różni się ono od zwykłego SM o początku w wieku dorosłym, wciąż nie jest do końca jasne, ale szybka i dokładna diagnoza jest równie ważna w przypadku SM o późnym początku, jak w każdym wieku.

Dzieje się tak, ponieważ jak najszybsze rozpoczęcie leczenia lekami modyfikującymi przebieg choroby może ograniczyć ataki SM i nowe zmiany, a także spowolnić postęp choroby. Jeśli uważasz, że możesz mieć objawy SM, koniecznie skontaktuj się z lekarzem.