Socjopata kontra psychopata: jakie są różnice?

Terminy „psychopata” i „socjopata” są często używane zamiennie – i mogą być niewłaściwie używane – w celu opisania kogoś, kto ma problemy z gniewem.

Psychopata i socjopata nie są stanami diagnozowalnymi. Osoby socjopatyczne lub psychopatyczne wykazują objawy antyspołecznego zaburzenia osobowości (ASPD), rozpoznanego zaburzenia osobowości w „Podręczniku diagnostycznym i statystycznym zaburzeń psychicznych, wydanie piąte” (DSM-5).

DSM-5 to podręcznik używany przez klinicystów i psychiatrów do oceny i diagnozowania zaburzeń zdrowia psychicznego. ASPD charakteryzuje się w nim wzorcem lekceważenia konsekwencji i praw innych.

Objawy ASPD często zaczynają się w dzieciństwie, chociaż schorzenie często jest diagnozowane dopiero w późniejszym życiu.

W artykule omówiono różnice między psychopatią a socjopatią zaburzeń psychicznych.

Różnice między socjopatami a psychopatami

Chociaż psychopaci są klasyfikowani jako ludzie z niewielkim sumieniem lub bez sumienia (poczucie dobra lub zła), socjopaci mają pewną zdolność odczuwania wyrzutów sumienia. Zarówno socjopaci, jak i psychopaci mają uporczywy wzorzec lekceważenia bezpieczeństwa i praw innych. Oszustwo i manipulacja są głównymi cechami obu typów zaburzeń osobowości.

Socjopaci rozumieją, że to, co robią, jest technicznie złe, ale sami zracjonalizowali swoje zachowanie. Badania wykazały, że psychopaci rozumieją różnicę między dobrem a złem, ale nie przejmują się konsekwencjami ich moralnie niewłaściwego zachowania.

Powoduje

Nie wiadomo, dlaczego u niektórych osób rozwija się antyspołeczne zaburzenie osobowości, ale rolę mogą odgrywać zarówno genetyka, jak i traumatyczne doświadczenia z dzieciństwa, takie jak maltretowanie lub zaniedbywanie dzieci.

Socjopatia

Uważa się, że natura odgrywa większą rolę w tworzeniu psychopaty niż socjopaty. Potwierdza to częściowo przegląd badań z 2014 r., w którym aż jedna trzecia osób, u których zdiagnozowano socjopatię, zasadniczo „rezygnuje” ze swoich antyspołecznych zachowań w późniejszym życiu i rozwija dobrze dopasowane relacje.

Psychopatia

Uważa się, że psychopatia ma elementy genetyczne. Dobrze oceniane badanie sugeruje, że psychopaci często mają historię niestabilnego życia rodzinnego i/lub wychowywali się w dzielnicach znajdujących się w niekorzystnej sytuacji, podatnych na przemoc. Wielu dorastało z rodzicami, którzy byli narkomanami, którzy nie zapewnili wskazówek ani uwagi rodziców.

Badania mózgu wykazały również, że struktury istotne dla empatii są dysfunkcjonalne u osób z cechami psychopatycznymi.

Diagnoza

Psychopatia i socjopatia nie są stanami diagnozowalnymi w DSM-5, ale istnieją kryteria diagnostyczne dla ASPD.

Chociaż stan może rozpocząć się w dzieciństwie, nie można go oficjalnie zdiagnozować przed ukończeniem 18 roku życia. Aby otrzymać diagnozę ASPD, osoba musi wykazywać wzór co najmniej trzech z następujących siedmiu cech:

1. Nie szanuje norm ani praw społecznych i konsekwentnie łamie prawa lub przekracza granice społeczne
2. Kłamie, oszukuje innych, używa fałszywych tożsamości lub pseudonimów oraz wykorzystuje innych dla osobistych korzyści
3. Nie snuje długoterminowych planów i często zachowuje się bez brania pod uwagę konsekwencji
4. Wykazuje agresywne lub zaostrzone zachowanie, konsekwentnie wdaje się w bójki lub fizycznie krzywdzi innych
5. Nie bierze pod uwagę bezpieczeństwa osobistego ani bezpieczeństwa innych
6. Nie śledzi obowiązków osobistych ani zawodowych, w tym wielokrotnych spóźnień do pracy lub niepłacenia rachunków na czas
7. Nie czuje winy ani wyrzutów sumienia za skrzywdzenie lub złe traktowanie innych

Osoby z ASPD mogą nie zdawać sobie sprawy, że mają takie zachowania. Mogą przeżyć całe swoje życie bez diagnozy.

Test na psychopatię

Chociaż termin „psychopata” nie jest oficjalną diagnozą, istnieje wiele testów internetowych, które twierdzą, że diagnozują psychopatię. Istnieje test używany do celów klinicznych, prawnych lub badawczych, który nazywa się Psychopatia Checklist-Revised (PCL-R).

Jest to 20-elementowy inwentarz używany do oceny, czy dana osoba wykazuje pewne cechy i zachowania, które mogą wskazywać na psychopatię. Jest przeznaczony do wypełnienia przez specjalistę ds. zdrowia psychicznego podczas wywiadu częściowo ustrukturyzowanego i przeglądu dostępnych danych, takich jak raporty policyjne lub informacje medyczne.

Leczenie

Nie ma ustalonego leczenia ani lekarstwa na ASPD, a stan ten może być trudny do wyleczenia z wielu powodów.

Osoby z ASPD rzadko szukają leczenia na własną rękę. Ci, którzy to robią, mogą otrzymać pomoc dopiero po jakichś kłopotach prawnych. Leczenie zależy od konkretnej sytuacji każdej osoby, jej chęci podjęcia leczenia oraz nasilenia objawów.

Psychoterapia

Terapia poznawczo-behawioralna (CBT) może być przydatna w pomaganiu osobom w uzyskaniu wglądu w ich zachowania i zmianie szkodliwych wzorców myślowych. Aby była skuteczna, CBT musi być praktykowana długoterminowo.

Terapię grupową i rodzinną, a także terapię opartą na mentalizacji, której celem jest umiejętność rozpoznawania i rozumienia stanu psychicznego własnego i innych, badano również pod kątem ASPD. Wszystko obiecuje.

Lek

Nie ma leków zatwierdzonych przez Food and Drug Administration do leczenia ASPD. Jednak leki mogą być przepisywane w celu leczenia niektórych doświadczanych objawów, w tym:

• Leki przeciwlękowe
• Antydepresanty
• Leki przeciwpsychotyczne
• Stabilizatory nastroju

Wiele osób z ASPD nie szuka pomocy na własną rękę, a interwencja może nastąpić tylko w przypadku problemów prawnych. Nie ma lekarstwa na ASPD, ale leczenie może pomóc w radzeniu sobie z chorobą.

I na szczęście zasoby są dostępne dla wszystkich dotkniętych tym zaburzeniem. Jeśli masz ukochaną osobę, która ma ASPD, pomocne może okazać się samodzielne porozmawianie ze specjalistą ds. zdrowia psychicznego. Wyszkolony terapeuta może zaoferować ci umiejętności radzenia sobie, które pomogą ci ustalić granice, aby uchronić się przed krzywdą. Terapia grupowa i grupy wsparcia mogą być również pomocnymi źródłami wsparcia i informacji.